Lityum sembolü Li atom numarası 3 olan kimyasal elementtir. Periyodik tabloda 1. grupta alkali met@l olarak bulunur ve yoğunluğu en düşük olan met@ldir.
Lityum doğada saf halde bulunmaz. Yumuşak ve gümüşümsü beyaz met@ldir. Havada bulunan oksijenle reaksiyona giren lityum, lityum oksit (Li2O) oluşturur. Bu oksitlenme reaksiyonunu engellemek için yağ içinde saklanır. Hava ve su tarafından hızlı bir şekilde oksitlenip kararır ve lekelenir. Lityum met@li doldurulabilir pillerde (örnek olarak cep telefonu ve kamera pili) ve ağırla yüksek direnis göstermesi sebebiyle alaşım olarak hava taşıtlarında kullanılır. Li+ iyonunun nörolojik etkilerinden dolayı, lityumlu bileşikler farmakolojik olarak sakinleştiricilerde kullanılır.
Sembol: Li
Atom numarası: 3
Atom ağırlığı: 6.941 g/mol
Oda koşullarında (25°C 298 K): Gümüşümsü beyaz,gri met@lik katı
Alkali met@l
s-blok elementi
Lityum ilk olarak 1817 yılında Johann Arvedson tarafından keşfedilmiştir. İlk saf olarak izolasyonu ise W.T. Brande ve Humphrey Davy tarafından lityum oksitten elektroliz yolu ile gerçekleştirilmiştir.
Spodumen cevheri ,LiAl(SiO3)2, Lityum içeriği nedeniyle ticarı olarak çok önemlidir. Öncelikle 1100°C’ de a formu ısııtılarak daha yumuşak b formuna dönüştürülür. b formu sıcak sülfürik asit ile reaksiyona sokularak Li2SO4 elde edilir. Elde edilen bu çökelek çözeltiden ayrılarak Na2CO3 ile yıkanır. Böylece suda çözünmeyen LiCO3 elde edilir.
Li2SO4 + Na2CO3 à Na2SO4 + Li2CO3 (katı)
Elde edilen LiCO3 çökeleği HCl ile reaksiyona sokularak LiCl elde edilir.
Li2CO3 + 2HCl à 2LiCl + CO2 +H2O
LiCl erime noktası 600°C den fazla olduğu için elektroliz ile saflaştırılması zor olduğundan LiCl (55%) ve KCl (45%) karışımı kullanılarak erime noktası 430 C’ye düşürülür. Bu karışımın elektrolizi ile Li saf olarak elde edilir.
Katot: Li+(s) + e- à Li (s)
Anot: Cl-(s) à 1/2Cl2 (g) + e
