Çift para sisteminde ortaya çıkan ve literatüre “kötü paranın iyi parayı kovması” olarak geçen “Gresham Kanunu” iktisat biliminde oldukça söz edilen bir kanundur.
Bu kanunun öncülüğünü 16. yüzyılda İngiltere mali danışmanı olan “Sir Thomas Gresham” yapmıştır. Gresham yasası çift para sistemi uygulayan ülkelerde geçerli olmuştur. Şöyle ki; piyasada dolaşımda olan paraların madeni değeri dışında birde para değeri bulunmakta. Bu iki parayı altın ve gümüş olarak düşünecek olursak altının madeni ve paralık değeri birbirine eşitken gümüşün madeni değerinin paralık değeri altında kaldığını görürüz. Durum böyle olunca bireyler iyi parayı yastık altına koymayı yani iktisat dilinde söyleyecek olursak iddihar etmeyi seçerken daha az değerli olan parayı ise alışveriş için kullanmaya başlarlar. Yani sonuç olarak değeri düşük dediğimiz çürük para piyasada dolaşırken daha değerli olan altın para yastık altında kalır. Bu durum “kötü paranın iyi parayı kovması” olarak iktisat kanununa geçmiştir. Bu durumu Gresham, Kraliçe Elizabeth’e rapor halinde sunmuş ve gerçekten de halkın tercihlerinin bu yönde olduğunu kanıtlamıştır.
Günümüzde de bu yasanın işlediğini görüyoruz. Basit olarak anlatacak olursak kişiler değerli olan altını, dövizi ellerinde tutarken daha az değerli olan kağıt ve bozuk paraları günlük alışverişleri için kullanırlar. Kağıt paranın yalnızca paralık değeri vardır üzerinde yazılı para değeri olmayan hiç bir kağıt değerli değildir.
Çapraz kurların tam yansıtılmadığı piyasalarda resmi kur fiyatı gerçek kur fiyatından yüksek tutulan dövizler ülkeye girerken düşük fiyatlı dövizler ise ülkeden çıkar. Böylece eskiden beri süre gelen Gresham Yasasının günümüz koşullarında da işlediğini görmüş oluyoruz. İyi para daima saklanırken kötü para piyasaya sürülür ve kötü para iyi parayı piyasadan kovmuş olur. İktisat derslerinde okutulan ve iktisat bilimine yerleşmiş olan Gresham Yasası pratiğe döküldüğünde çok daha rahat anlaşılmaktadır.
