246
Başlık sizi şaşırtmış olabilir, ancak Stanford Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya göre bu sorunun cevabı “evet”. İnsanlar deprem oluşmasına neden olabiliyor. Nasıl mı? Petrol ve doğalgaz arama çalışmalarında kullanılan ve hidrolik kırılma adı verilen bir yöntemle.
Başlık sizi şaşırtmış olabilir, ancak Stanford Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya göre bu sorunun cevabı “evet”. İnsanlar deprem oluşmasına neden olabiliyor. Nasıl mı? Petrol ve doğalgaz arama çalışmalarında kullanılan ve hidrolik kırılma adı verilen bir yöntemle.
Hidrolik kırılma, açılan bir kuyudan petrol ya da doğalgaz çıkarılmasında kullanılan özel bir yöntem. Bu yöntemde yerin metrelerce altında bulunan ve petrol, do- ğalgaz içeren rezervuar kayaya sıvı pompalanıyor ve kaya çatlatılıyor. Kuyudaki petrolün ve gazın çok sayıda çatlağın oluşturduğu bir ağ yapısı içinde yol alarak sondaj borusuna ilerlemesi sağlanıyor. Ancak bu sırada yerin derinliklerine gönderilen su, basıncın zaten yüksek olduğu bu bölgede yer alan faylar üzerindeki baskıyı iyice artırarak fayın kırılması- na ve böylelikle deprem oluş- masına neden oluyor.
Bilim insanları 2010-2011 yılları arasında Arkansas’ta olan depremlerin, yakınlarda açı- lan kuyulara gönderilen 94,5 milyon galon suyun 9 aylık bir zaman içinde yerin derinliklerindeki kayaç katmanlarına ulaşması sonucunda tetiklendiğini düşünüyor. Araştırmacılar insanların bu yolla neden olduğu depremlerin hangi sıklıkta gerçekleş- tiğine, yeraltına enjekte edilen sıvının hızının yanı sıra hacminin de etki ettiğini belirtiyor. Öyle ki sıvı hacmiyle deprem oluşma sıklığı arasında doğru orantı olduğunu öne sürüyorlar.
http://bilimteknik.tubitak.gov.tr/system/files/tamsayi_pdf/btd578_tumsayi.pdf
