Çocuk ve Oyun: 2-3 Yaş Oyunları
Oyun çocuğun yaşamında önemli yer tutar. Oyuncaklar çocukların hayatı öğrenmesinde en önemli araçlardır. Ancak bu araçların en önemlisi oyundur. Oyun çocuğun keşif yapmasına, deneyerek öğrenmesine ve en önemlisi yeni beceriler geliştirmesine imkân sağlar. Oyun oynayan çocuk sağlıklıdır ve her zaman kendini güvende hisseder. Çocuk için oyun oyalanması için ya da vakit geçirmesi için bir araç değildir. Oyun çocuk için çok önemli bir iştir ve bu işte kullandığı araçlarda oyuncaklarıdır. Bu nedenle oyunu çocuk için yeni beceriler ve bilgiler kazandıran bir araç olarak görmeliyiz. Oyun bebeklikten başlar.
Bebeğimize çok iyi bakarak onu sağlıklı yapamayız. Bebeğin ruhsal olarak gelişmesi için oyun önemlidir.
2–3 yaş çocuklarının oynayabileceği oyunlar
Zıplama oyunu;
Bu oyun için öncelikle müzik açılır. Daha sonra oynayan kişiler zıplamaya başlar. Müzik durduğunda hemen yere oturulur. En son yere oturan kişi oyundan çıkar. Bu oyunu ailece de oynayabilirsiniz.
2-3 Yaş Oyunları: Şekiller üzerinde yürüme;
Bu oyun çocuğun şekilleri öğrenmesi açısından faydalıdır. Yere kartondan kesilmiş kare, üçgen, daire vb. şekiller kesilerek konur. Çocuk şekillerin üzerinden basarak yürür. Kişinin istediği şekle gitmeye çalışır.
2-3 Yaş Oyunları: Bisiklet oyunu;
Çocuğunuz ve sizin oynayabileceğiniz bir oyundur. Yere yatarak ayaklarınızı kaldırıp, bisiklet pedalı çevirir gibi hareketler yapılabilir.
2-3 Yaş Oyunları: Sepet oyunu;
Çocuğun renkleri tanıması amacı ile renkli mandallar (renkli başka eşyada olabilir) renklerine göre ayrılır. Daha sonra çocuğa istenilen rengi sepete atması söylenir. Çocuk böylece renkleri tanımış olacaktır.
2-3 Yaş Oyunları: Araba oyunu;
Araba (çocuğun çenesine dokunulur)
Maraba (sağ yanağına dokunulur)
Düt (sol yanağına dokunulur)
Bip (burnuna dokunulur)
2-3 Yaş Oyunları: Çal kapıyı;
Çal kapıyı (sağ el kafaya vurulur)
Bak pencereden (eller gözlük gibi yapılır)
Çevir mandalı (burun el ile bükülür)
Gir içeri (parmakla ağız gösterilir)
Al bir sandalye (kulaklardan tutularak çekilir)
Otur şuraya (el ile oturma işareti yapılır)
Nasılsın Ayşe (çene tutularak sallanır)
Nasılsın Fatma
(isim çocuğun adına göre değiştirilir)
2-3 Yaş Oyunları: Sar makarayı;
Sar sar sar makarayı (eller yün sarar gibi birbirinin etrafında döndürülür)
Çöz çöz çöz makarayı (aynı hareket ters yöne yapılır)
On kilo pekmez (on parmak gösterilir)
Yala yala bitmez (avuçları yalama hareketi yapılır)
Beşi sana beşi bana (beş parmak çocuğa gösterilir)
Kediciğe yok (mimiklerle yok hareketi yapılır)
2-3 Yaş Oyunları: Ailem;
Annem örgü örer (örgü örme hareketi yapılır)
Yemek de yapar (çorba karıştırma hareketi yapılır)
Babam işe gider (vücut gider gibi yapılır)
Gelince kahve içer (kahve içme hareketi yapılır)
Abim okula gider (yazı yazma hareketi yapılır)
Kardeşim uyur (uyuma hareketi yapılır)
Bende oynarım (oynanır)
2-3 Yaş Oyunları: Havada balon;
Oyunu aile içinde oynayabilirsiniz. Bir kişi balonu alıp havaya atar. Balon düşene kadar çocuk ve oynayan kişiler zıplar, dans eder. Balon düşünce herkes donar. Donmayan kişi yanar.
2-3 Yaş Oyunları: Mısır patlağı;
Oyun birden çok çocuk ile oynanabilir. Çocuklar dağınık şekilde geçer ve bir kişi ebe seçilir. Daha sonra ebe çocuklara “hepimiz birer mısır patlağıyız. Şimdi bizi kızgın tencereye atıyorlar der. Sonra ebe aa..Ayaklarım yandı” diyerek hoplar. Çocuklarda hoplamaya başlar. Sonra ebe tencereyi sallıyorlar der ve sallanmaya başlar. Oyun böyle devam eder.
Çocuk Oyunları – Çocuklarla Oynanabilecek Oyunlar
Çocuklarla Nasıl Oynanılır? – Çocukca Oyunlar – Açık Hava Oyunları – Ev İçi Oyunları
Çocuk oyunları, genel anlamda çocukların oynadığı veya çocuklarla oynanan oyunlardır. Bazı oyunlar için geniş bir alan ve çok sayıda oyuncu gerekirken, bazıları yalnızca birkaç kişiyle, küçük bir odada da oynanabilir.
Birçok ülkede bazı farklılıklara karşın çocuklar tarafından aynı oyunlar oynanır. Zaman içinde bazı oyunların yerini yenileri alırken, “Aç kapıyı bezirgan başı” gibi geleneksel oyunlardan bazıları varlığını sürdürmüştür.
Pekçok oyun yüzyıllar öncesinden günümüze ulaşmıştır. Günümüzdeki seksek, körebe, ip çekme gibi oyunların Eski Roma döneminde de çocukların sevdiği oyunlar olduğu bilinmektedir. Dünyadaki bütün oyunlarda, atlama, atma, koşma, sallanma ve çeşitli toplar gibi ortak öğeler bulunmaktadır.
Çocuk oyunları, “Açık Hava Oyunları” ve “Ev İçi Oyunları” başlıkları altında toplanabilir.
Oyunlar
Üçgen Çocuk Oyunu (İp Oyunu)
Bu oyun için esnek bir yapınız olsa iyi olur.Oyun için büyük bir lastik ip gerekir örneğin 4 m. kadar bir ip.Bu ipleri kırtasiyelerden alabilirsiniz.Ama ipin iki ucu birbirine düğüm atılarak bağlanmalıdır.İlk önce bu oyun için ya 5 yada 6 kişi olmalıdır.Üç kişi ipin iç kısmına gelerek ayaklarını koyar ve üçgen oluşturur dışarda 6 kişilik oynuyorsanız üçgenin her kenarında bir kişi ve dışarda toplam üç kişi olur.1. olan kişi ipin üsütne düz olarak atlar.2. ve 3. kişi aynını yapar ve 1. kişi ipe bastıktan sonra yana döner 2 ve 3. kişi de yapar ve herkes kenarlarda kendi kenarına gelene kadar döner ve 1. kişi kendi kenarına gelince atlayarak arkasına döner herkes bunu yapar ve birdaha dönerler sonra 1. kişi 3 kez geriye atlar sonra çapraz olarak geriye atlar yada çapraz atlama yapmazsa 6 defa geriye atlar diğerleri de bunu yapar.6 defa atladıktan sonra ipin içine girer ve dışarı çıkar.Herkes bunu yapar.Ve 2. bölüme geçerler.Burada ipi diz kapağının arkasına koyarız.Burada çatapat vardır.Bu nedir diye sorarsanız bunda zıplama yapılmaz bir ayak ipe basılır ve sonra öbür ayak yanına koyulur çatapat bu. Bu bölümü de yaptıktan sonra 3. bölümde leylek vardır.Leylek ise ipten dönerken atlama haraketi yapılmaz ipin ortasına oturulur ve sağ ayak sol tarafa sol ayak sağ tarafa atılır ve arkaya dönülür.Atlamada bunu yaparsınız.Oyun giderek eğlenceli olur ve 4. bölümde ip kltuk altına 3. bölümde bel hizasına 5. bölümde ise boyun hizasında tutulur ama boyun hizasında bir acıyabilir siz boynunuzu arkadan tutun.5. bölümden sonra tekrar birlerden başlarsınız ama bu sefer ters atlarsınız yani Ters-birler yaparsınız.
Açık hava Çocuk Oyunları
Kovalamaca Çocuk Oyunları
Saklambaç
Saklambaç en az 4 kişiyle oynanır.Bir ebe bir tane duvara önünü dönerek sayar. Ebe en az 50 ye kadar dışından sayar. Bu sırada diğer oyuncularda ebe sayana kadar farklı veya aynı yerlere saklanırlar. Ebe saymayı bitirince oldu diye bağırır ve gözünü açar ve diğer oyuncuları bulmaya çalışır.Diğer oyuncular ise ebe kalenin başından ayrıldığını görünce ebenin saydığı duvara sobe diyerek ebelemeye çalışırlar.Ebeliyen kişiler ebe olmaz. Ondan sonra ebe diğerlerini bulmaya çalışır. Eğer ebe bir kişiyi görüpte onun adını yanlış söylerse diğer oyuncular saklandığı yerden çıkar ve çanak çömlek patladı diye bağırırlar ve ebe olan kişi yeniden ebe olur. Bu oyunu oynarsanız eğer akşam oynamayı tercih edin…Bu oyunda ebe birisini uzun süre aradıysa ve bulamadıysa o kişinin ismini söyleyip topal kurt diye bağırır ve ismini söylediği oyuncu tek ayak üstünde gelerek sobeler fakat ebe topal kurt dediği zaman oyuncuyu sobeler.
Köşe kapmaca
Genellikle sokakta oynanır. Çünkü sokaklar, oyuncuların kendilerine köşe olarak tutmaları gereken bina kapıları, iki ağaç ya da pencere arası gibi yerler açısından daha zengindir. “Köşe Kapmaca” az sayıda kişiyle oynanır. Ebe diğer oyunculara göre ortada bir yerde durur. Oyuncular ebeye yakalanmadan, birbirleriyle köşeleri sürekli değiştirmeye çalışırlar. Bu değiştirme sırasında ebeye yakalanan oyuncu köşesini kaybeder ve kendisi ebe olur. Oyuncular, sözde yer değiştiriyormuş gibi hareket edip ebeyi yanıltabilir.
Gölge kovalamacası
Gölge Kovalamacası’nı oynayabilmek için güneşli bir hava gerekir. Bu oyun, ebe olan oyuncunun öbür oyuncuların gölgelerine basma esasına dayanır. Bu oyunda, ebenin gölgeye basıp basamadığına karar verecek bir de hakem seçilir.Oyun bu şekilde devam eder.En son kalan kişi 1. seçilir.Bir el boyunca dokunulmazlık kazanır
Yağ satarım
Yağ satarım oyununda önce bir ebe belirlenir. Oyuncular yüzleri birbirine dönük halka oluşturacak biçimde yere otururlar. Ebe bir mendilin ucunu düğümleyerek eline alır. Bunu arkasında saklayarak halkanın çevresinde dolaşmaya başlar. Bu sırada da oyuna adını veren şarkıyı söyler:
Yağ satarım, bal satarım,
Ustam ölmüs, ben satarım.
Ustamın kürkü sarıdır.
Satsam 15 liradır
Zam-bak Zum-bak
Dön arkana iyi bak.
Dolaşırken mendili belli etmeden oyunculardan birinin arkasına yere koyar. Arkasına mendil bırakılan oyuncu, bunun farkına vardığı anda mendili alarak ebeyi kovalamaya başlar. Ebe, yakalanmadan onun yerine oturursa, mendili alan çocuk ebe olur; yakalanırsa, oyun aynı ebeyle devam eder.
Top ile Oynanan Çocuk Oyunları
Yakan Top
Yakantop oyunu sayıları eşit iki grup ile oynanır (en az dört kişi iki kişi bir gruba iki kişi de bir gruba). Sonra ikiye bölünen bir uzunluğu kapsayan iki çizgi çizilir bu çizgiler eşit aralıkta olmak üzere ortadan bir çizgi ile ayrılır. Oyun sahası çizildi… Sıra oynamakta. İlk önce yazı tura atılarak topun hangi gruptan başlayacağı seçilir. Sonra herkes istediği sahaya geçer (tabi herkes kendi grubunun sahasına geçer). Her grubun bir kalecisi olur. Kaleciler orta çizginin ayırdığı iki çizgiden birine geçer ama grubunu vurmamak için grubunun olmadığı tarafa geçer. Bu oyunda en önemlisi kimse can veremez vurulan kaleye geçer topu havadan kapan can tutmuş olmaz yere değdikten sonra top size değerse vurulmuş sayılmazsınız vuruldunuzda herhangi bir kişi yere değmeden o topu kaparsa vurulmuş olmazsınız ve kaleciniz topu size yollarken topu tuttuktan sonra yere düşürmüş veya bir yerinize değip topun yere düşmesi sizin oyundan çıkmanızı sağlamaz çünkü kendi kaleciniz. Ve bazı oyunların kuralları farklı oyuna başlarken kurallara belirlemelisiniz sonrakurallar hic değişmez
İstop [değiştir]
İstop oyununda oyuncular bir daire oluştururlar.Topu bir oyuncu havaya attığında bir isim söyler ve o kişi hemen topu tutmaya çalışır eğer o topu havada tuttuysa oda isim söyler.Fakat eğer havada tutmazsa bu kez bir renk söyler ve oyuncular nerede oynuyorlarsa bu rengi bulmaya çalışacaklar bu süre içindede ebe olan oyuncu topla diğer oyunculardan renk bulamayanları vurmaya çalışır eğer vurursa sıra ona geçer ve o bir renk söyler, bulursa eğer herkez bu kez ebe olan kişi ve oyuncular tekrar bir daire oluştururlar ve ebe olan kişi bir isims söyler oyunculardan bu kez sıra ondadır.
Top Yetiştirme
Öğretmen öğrencileri iki gruba ayırır.Gruplar arka arkaya sıraya dizilir. Öğrenciler bacaklarını omuz genişliğinden biraz fazla açarak beklerler. Grupların başındaki öğrencilerde bir tane top vardır. Öğretmen başla deyince öndeki öğrenci topu bacak arasından arkadaki öğrenciye verir. Bu şekilde öğrenciler topu yere düşürmeden en arkadaki öğrenciye ulaştırır. Topu alan arkadaki öğrenci öne gelerek bacak arasından topu arkadaşına verir oyun bu şekilde devam eder. İlk baştaki öğrenciye top tekrar geldiğinde topu öğretmene getirir.
On pas [değiştir]
Sınıf mevcudu iki grup oluşturacak şekilde ayrılır. Kura çekilir. Kurayı kazanan grup oyuna başlar. Topu alan takım kendi takım arkadaşlarıyla paslaşmaya başlar. Kendi aralarında paslaşırken yüksek sesle birer birer ona kadar bu paslaşmaya devam eder. Paslaşma devam ederken topun yere düşmesi, rakip takımın eline değmesi veya rakip takımın eline değip yere düşmesi halinde saymaya sıfırdan başlanır. On pası tamamlayan takıma bir puan verilir. Topu puan alan takım oyuna sokar. Grup içinde paslaşırken rakibi de tutma, çekme ve itme olmayacaktır. ve kurallara uymayanlar oyundan cıkıyor
Açık Hava Çocuk Oyunları
Bilye oyunu (Misket Oyunu)
En eski çocuk oyunlarından biridir. Bilye denen küçük, sert küre biçiminde toplarla oynanır. Roma İmparatoru Augustus Caesar’ın da çocukluğunda bilye oynadığı bilinmektedir. Eskiden yuvarlak çakıllar ya da meyve çekirdekleri bilye olarak kullanılırken, 18. yüzyılda mermer bilyeler yapıldı. Bilye oyunlarının adı ve kuralları oynandığı ülkeye göre değişiklik gösterir. Türkiye’de renkli cam bilyelere “misket” denir. En çok oynanan bilye oyunları ise “tumba”, “kuyu” ve “Üçgen”dir.
Bilye oyunlarında ortak nokta, bilyeyi yuvarlayarak başka bir bilyeye çarptırmak ve onu kazanmaktır. Bilye, kıvrılan işaret parmağının içine oturtulur ve başparmakla itilerek atılır. “Kaptan Oyunu”nda, bilyeler yerde açılan belirli sayıda çukura önceden saptanmış bir sıraya göre sokulmaya çalışılır. Bunu başaran oyuncu, rakibinin bilyesine atış yapma hakkı kazanır.
21 oyunu
5 kişi ile oynanır.Herkes tektir. Bu oyunda 1’lik 2’lik 3’lük vardır. Eğer kim 21’e kadar sayı yaparsa o kazanır. Bu oyun basketbol topu ile oynanır.
İsim Ebesi
İsim ebesi oyununda yerden yüksek oyununa benzeyen bir oyun oynanır. İlk önce oyuncular yanyana dururlar ve 1 2 ve 3 deyince hepsi karşıdaki yüksekliğe geçen bu koşmacayı en yavaş bitiren ise ebe sayılır.Ebe herhangi 29 harften herhangi bir harf söyler ve oyuncular bu harfle başlayan bir şarkı buşurlar ancak bu harf ya şarkının en başında yada nakaratın başında olur ortadan başlanmaz. En sonunda geriye kalan kişi için bir süre beklenir eğer bulamazsa ve kişi görmeden karşıya geçemzse 10’a kadar sayılır eğer bu süre içindede bulamazsa bu kez o oyuncu ebe olur.
Ev içi oyunları çoğunlukla bir halka oluşturarak oynanır. “Nesi var?” oyununda bir kişi ebe seçildikten sonra, diğerleri birlikte bir nesne ya da kişi belirlerler. Ebe her çocuğa sırayla “Nesi var?” diye sorarak, aldığı dolaylı yanıtlarla belirlenmiş nesnenin ne olduğunu anlamaya çalışır. Bir bilgisayarın nesne olarak belirlendiğini varsayalım:
– Nesi var?
– Camı var.
– Nesi var?
– Yazısı var.
Ebe kimin yanıtı üzerine tutulan nesneyi bilirse, o ebe olur ve oyun böyle devam eder. Ebenin daha önceden saptanan sayıda soru sormasına karşın nesneyi bilememesi durumunda, ebeliği sürer.
“Körebe” oyunu, 10-12 çocukla oynanır. Önce ebe belirlenir ve ebenin gözleri bir bezle bağlanır. Oyun adını, ebenin gözlerinin bağlanmasından alır. Ebe ortada kalacak biçimde oyuncular bir halka oluştururlar.
Türkü söyler döneriz
Bil bakalım biz kimiz
Elindeki değnekle
Göster bizi körebe
Sözlerini yinelerken halkayı bozmadan el çırparak ebenin çevresinde dönerler. Ebe bu sırada kollarını öne doğru uzatarak dokunduğu kişinin başını, yüzünü ve üstünü elleriyle yoklar. Kim olduğunu anlayabilirse adını söyler. Eğer tanırsa, dokunduğu oyuncu ebe olur. Tanıyamazsa, oyun aynı ebeyle sürer. Körebe evin içinde oynandığı gibi dışarıda da oynanır.
Sıcak Soğuk
“sıcak soğuk oyunu”, küçük çocukların sevdiği bir oyundur. Ebe seçiminden sonra cisim bir yere saklanır. Ebe cisime yaklaşırsa, çocuklar hep bir ağızdan “sıcak”, uzaklaşırsa da “soğuk” derler. Bu oyun, cisimin yerini belirtmek için el çırparak da oynanır. Ebe saklanan cisime yaklaştıkça el çırpma kuvvetlenir, uzaklaştıkça yavaşlar.
“Cicoz” da denen “sıcak soğuk oyunun yüzük uzun bir sicime geçirilir ve sicimin iki ucu birbirine bağlanır. Oyuncular bir halka oluşturarak otururlar, bir elleriyle ipi tutarken öbürüyle cismi ebeye göstermeden birbirlerine geçirirler. cisim elden ele geçerken, “Al cicozu, ver cicozu, geldi cicoz, gitti cicoz. Haniya cicoz, işte cicoz. Kimde cicoz, bende cicoz” diye bir türkü tuttururlar. Ortada duran ebe cismin kimin avucunda olduğunu tahmin etmeye çalışır; şüphelendiği oyuncuya elini açtırır. cismi bulursa ebeler değişir. Bulamazsa oyun sürer.
“Bom Oyunu”nda, gene 8-10 ya da daha çok sayıda kişi oturarak bir halka oluşturur. Oyunculardan biri “Bir”den itibaren sırayla saymaya başlar. Sayarken oyuncunun, beş, on, on beş gibi beşin katlarının yerine “Bom” demesi gerekir. “Bom” demeyi unutarak sayı söyleyen oyuncu oyundan çıkar. Hiç yanlış yapmayarak sona kalan kişi oyunu kazanır. Oyunu biraz zorlaştırmak için üçün ya da yedinin katları da “Bom” olabilir.
“Estepeta” denen oyunda da önce bir ebe seçilir. Ebe çocukların dalgın bir anını kollar ve “Estepeta!” diye bağırır. Ebeyi duyan çocuklar, oldukları yerde kalmak zorundadırlar. Ne kımıldayabilir, ne de konuşabilirler. Bu durum ebenin “Boz!” demesine kadar sürer. Ebe “Boz” demeden kımıldayan ya da konuşan olursa, bu kez o ebe olur. Bazı yörelerde bu oyuna “Tıp” denir.
İğne-İplik Oyunu
“İğne-İplik Oyunu”, eşit sayıda oyuncudan oluşan iki grupla oynanır. Her gruba bir dikiş iğnesi ve iplik verilir. “Başla!” uyarısıyla birlikte, her iki grubun ilk oyuncuları ipliği iğneye geçirir. İkinciler çıkarır, üçüncüler geçirir, böylece sonuncu oyuncuya kadar oyun sürer. Önce bitiren grup oyunu kazanır.
“Sözcük Bulma”, çocuklar ile yetişkinlerin birlikte oynayabildiği bir oyundur. İki takım arasında oynanır. Sözcüğü seçen takımdan seçilen bir oyuncu, sözcüğü karşı takıma pantomimle anlatmaya çalışır. “Keçiboynuzu” gibi bileşik sözcükler bölünerek anlatılabilir.
Müzikli oyunlar Çocuk Oyunları
Müzikli oyunlar, müzik eşliğinde oynanır. Paketi Geçir oyunu, ödülle sonuçlanan bir oyundur. Ödül olarak belirlenen bir nesne kâğıtla birkaç kat sarılır. Oyuncular bir halka oluşturacak biçimde otururlar ve müzik çalarken paketi birbirlerine geçirirler. Müzik durduğu anda elinde paket kalan oyuncu onu açmaya başlar, ama müzik yeniden başlar başlamaz paketi diğerine geçirir. Paketin en son katını açan oyuncu oyunu kazanır ve ödülü alır.
Müzikli Sandalyeler Oyununda, sandalyeler halka oluşturacak biçimde sırt sırta dizilir. Sandalyelerin sayısı oyuncuların sayısından her zaman bir ek******. Oyuncular müzik çalarken sandalyelerin çevresinde müziğin ritmine uyarak yürürler. Müzik durunca en yakın sandalyeye otururlar. Açıkta kalan oyundan çıkar ve her duruştan sonra da bir sandalye eksiltilir. Böylece sonunda bir sandalyenin çevresinde dönen iki oyuncu kalır. Sandalyeyi kapan kazanır.
Küçük çocukların oynadığı Müzikle Zıplama Oyununda, oyuncular müzik çalarken zıplarlar. Müzik durduğunda yere oturup bağdaş kurarlar. Bağdaş kurmada sona kalan oyuncu oyundan çıkar.
Şarkılı yerden yüksek
Bu oyun aynı yerden yüksek oyunu gibidir.Ancak bu oyunda ebe alfabeden bir harf söyler(Ğ hariç).Oyuncular ebenin söylediği harf ile başlayan bir şarkı söyleyerek karşıya geçmelidir.Ebe diğer oyuncuları şarkı söylerken ebeliyemez ama şarkı bulamayan ve söyleyemeyen kişiler karşıya kaçabilir ve ebe onları ebeleyebilir.Karşıda tek bir kişi varsa ebe çok az bekler ve 10’dan geriye sayar.Ebe saymayı bitirdiği zaman karşıda tek kalan kişi ebe olur.Bu oyunda kurtarma da vardır.Kurtarma şöyle olur:Söylenen harfle bir şarkı bilen kişi karşıdan bir kişiyi kendi şarkısıyla karşıya geçirir.Oyun böyle devam eder.
Bellek Çocuk Oyunları
Teyzem Çarşıya Gitti oyununda ilk oyuncu “Teyzem çarşıya gitti ve… (A harfi ile başlayan bir nesne) aldı” der. İkinci oyuncu bu cümleyi tekrarlayıp, A harfi ile başlayan yeni bir nesnenin adını söyler. Oyuncuların “Teyzem çarşıya gitti ve bir ananas, bir atkı, bir ayakkabı, bir anahtar, … aldı” gibi önceden söylenen nesneleri anımsaması ve her seferinde yeni bir nesne adı söylemesi gerekir. Sözcük bulamayan ya da geciken oyundan çıkar.
Babam Çin’den Geldi oyununda, oyunu başlatan oyuncu Babam Çin’den geldi dedikten sonra, yanındaki “Ne getirdi?” diye sorar. Yanıt “Bisiklet”se, tüm oyuncular sözde pedal çevirmeye başlar. İkinci oyuncu da, “Babam Çin’den geldi” der ve “Ne getirdi?” sorusuna, örneğin “Yelpaze” yanıtı verdikten sonra, oyuncular pedal çevirmeyi sürdürürken, bir yandan da yelpazelenmeye başlar. Oyun bunun gibi, hareketle anlatılabilecek yanıtlarla sürer.
Çağrışım Çocuk Oyunları
Oyununda oyunculardan biri aklına ilk gelen sözcüğü (örneğin, deniz) söyler. Sonraki oyuncu bu sözcüğün çağrıştırdığı bir başka sözcüğü söyler (örneğin, balık). Oyun bu şekilde birbirini çağrıştıran sözcüklerle sürer ve böylece bir sözcükler zinciri oluşur. İlgisiz sözcük söyleyen kişi oyun dışı kalır. Her oyuncu üçer sözcük söyledikten sonra oyun durur ve zincirin hiçbir halkasını atlamadan geriye doğru, yeniden “deniz” sözcüğüne ulaşmaya çalışılır.
Bellek Oyununda, içinde herkese bir dakika süreyle gösterilir. Seçilen nesnelerin kolay akılda kalacak türden olmamasına dikkat edilir. Tepsi ortadan kaldırıldıktan sonra, her oyuncu aklında kalan nesnelerin adlarını yazar. Nesnelerin çoğunu hatırlayan kişi oyunu kazanır.
Tadını Anlama oyununda, yarım düzine kadar bardak değişik içeceklerle doldurulur. Oyuncuların gözleri bağlanır ve yalnızca tadına bakarak bardaklardaki içeceklerin ne olduğunu anlamaları istenir.
Ne Kokuyor? da buna benzer bir oyundur. Fincan tabaklarına adaçayı, nane, kekik, tütün gibi şeyler koyulur. Her tabağın üzeri bir bez parçasıyla örtülür. Oyuna katılanlar kokularından tabaktakilerin ne olduğunu anlamaya çalışır.
Ses Algılamada, oyuncuların gözü bağlanır. Oyuncular, tahta bir yüzeye yüksekten bırakılan nesnelerin çıkardığı sesten ne olduğunu anlamaya çalışırlar.
Kâğıt ve kalemle Oynanan Çocuk Oyunları
“SOS”, kâğıt kalemle oynanan en basit oyunlardan biridir. İki oyuncuyla oynanır. Kâğıda karşılıklı dört çizgi çizilir ve ilk oyuncu karelerden birine bir “çarpı”, öbürü ise başka bir kareye bir “sıfır” koyar. Oyun böylece sürer ve oyuncular dikey, yatay ya da çapraz sırada üç çarpı ya da üç sıfır elde etmeye çalışırlar.
Amiral Battı
İki oyuncuyla oynanır. İki oyuncu da kâğıtlarına iki büyük kare çizer. Bunları enine ve boyuna 10’ar çizgiyle 100 kareye bölerler. Küçük kareleri tanımlamak amacıyla, büyük karelerin üst tarafına A’dan başlayarak harfler, sol kenarın da 1’den 10’a kadar rakamlar yazılır. Büyük karelerden biri oyuncunun kendi savaş alanı, diğeri rakibinin savaş alanıdır. Her oyuncu kendi savaş alanının kareleri içine gemilerini yerleştirir: Bir adet Amiral (XXXX ile gösterilir), iki adet Kruvazör (XXX ile gösterilir), üç adet Muhrip (XX ile gösterilir) ve dört adet Denizaltı (X ile gösterilir). Oyunculardan biri, elindeki boş kareler üzerinden, önce bir rakam sonra da bir harf söyleyerek rakibinin gemilerinin karesini bulmaya çalışır (oyundaki ifadesiyle rakibinin bir karesine ateş eder). Bulduğunda (isabetli atışta) da gemiyi batırmış olur. Örneğin 6’nın C’si, 2’nin F’si, 10’nun D’si gibi. Gemileri saldırıya uğrayan oyuncu da karşısındakine, “Amiral yara aldı”, “Bir denizaltı battı” türünden bilgi verir. Üç atıştan sonra sıra öbür oyuncuya geçer. Oyunu, tüm gemileri önce kim batırırsa o kazanır.
S.O.S Oyunu
Kareli ya da düz bir kâğıda, düzenli aralıklarla soldan sağa ve yukarıdan aşağıya, hayali bir kare oluşturacak biçimde eşit sayıda noktalar koyulur. Örneğin, 10 x 10 bir kare oluşturacak gibi 100 adet nokta işaretlenir. Oyun iki kişiyle oynanır. Oyunu başlatan kişi, iki noktayı birleştiren bir çizgi çeker. Amaç çizgileri kareye tamamlayarak, en çok kutuyu elde etmektir. Son çizgiyi çizip kareyi tamamlayan oyuncu, karenin içine kendi işaretini koyar (örneğin, adının baş harfini). Rakipler birbirlerine kutu kaptırmamaya bakarlar. 100 karelik bir bir oyunda 51 ve daha fazla kare alan oyunu kazanır.
İsim, Şehir, Bitki, Hayvan Oyunu
Önce bir tablo çizersin bu tabloya İsim,şehir,hayvan,bitki,eşya,a rtist ve sonuna not yazarsın bir kişi içinden alfebeyi sayar yanındaki kişi ona dur değince sayan kişi durur kaldığı harfi söyler bununla ilgili İsim, şehir bitki hayvan eşya artist bulunur eğer doğru bulduysan sana 10 puan gelir. .eğer karşındaki bir soruyu boş bırakırsa ya da yanlış yazarsa,sen yazarsan onun da 10 puanı sana geçer ve toplam 20 puanın olur.sen boş bırakırsan senin 10 puanın ona geçer.ama ikiniz de aynı şeyi yaparsanız yani mesela isim yerine ikinizde a harfinden ayşe yazanız ikiniz de 5 puan alırsınız.
Tren Oyunu
İki kişiyle oynanır. Oyuncular kendi kâğıtlarına birden dokuza kadar sırayla rakamlar yazarlar. Oyunu başlatan, tuttuğu bir sayıyı gizlice yazarak, arkadaşından bunu tahmin etmesini ister. Sözgelimi “5”i tutmuşsa ve arkadaşı bunu bilememişse, 5 rakamının üzerine bir çizgi çeker. Eğer bilirse çizgi çizemez. Oyun sırası karşı tarafa geçer. Bir rakam dört çizgi çizilerek kareyle çevrilince, o rakam “vagon” olur. Dokuz rakamın da çevresi kapatılınca tren kalkar. Treni kaldıran kişi oyunu kazanır.
Telgraf Oyunu
Oyunda önce bir sözcük seçilir ve her oyuncu, her biri seçilen sözcüğün harfleriyle başlayan sözcüklerden oluşan bir telgraf yazmak zorundadır. Örneğin “BOYACI” sözcüğü ile “Bütün Oyuncular Yarın Artık Cem’i Isırabilirler” gibi bir telgraf oluşturulabilir. Telgrafı yazmak için beş dakika süre verilir ve en komiğini yazan oyuncu ödüllendirilir. “Sözcük Uydurmaca” oyunu, bir sözcük seçimiyle başlar. Sonra belli bir süre içinde, seçilen bu sözcüğün harfleriyle olabildiğince çok yeni sözcük türetilir. En çok sözcük türeten oyuncu başarılı olur.
Kim kiminle ne zaman nerede ne yapıyorlar? [değiştir]
Kim kiminle ne zaman nerede ne yapıyorlar? Oyunu kâğıt ile oynanır. Kâğıda kim kiminle ne zaman nerede ne yapıyorlar? Yazılır. Kelimeleri ayırmak için çizgiler çizilir. Kaç kişi varsa o kadar kâğıt harcanır. Kimse birbirine göstermeden kim bölümünü doldurur(örneğin hasan) Sonra kim bölümü katlanır, kâğıtlar oyuncularla değiştirilir. Bu böyle devam eder. Bittiğinde kâğıtlar açılır. Hepsi okunur. Kelimeler birleştirilir. Ortaya garip veya komik cümleler çıkar.
Sözcük Çocuk Oyunları
“Gezginin Masalları Oyunu”nda ilk oyuncu yanındakine “Duyduğuma göre A….’ya geziye gidiyormuşsun. Orada ne yapacaksın?” diye sorar. Yanındaki oyuncunun, sözcükleri “A” harfiyle başlayan bir yanıt vermesi gerekir. Örneğin, “Anneme çiçek alacağım” gibi. Bundan sonra ikinci oyuncu, üçüncüye aynı soruyu “B” ile başlayan bir yer söyleyerek sorar ve oyun böylece sürer.
“Ünlüler Oyunu”nda, oyunu yöneten bir harf söyler. Amaç, o harfle başlayan bilim adamı, devlet adamı, sanatçı, sporcu gibi ünlü kişilerin adlarını sıralamaktır. Örneğin “A” ile başlayan Atatürk, Aristo, Andersen, Arşimed gibi. En çok ad yazan oyunu kazanır.
“Hece Oyunu”nda ilk oyuncu bir sözcük söyler. Yanındaki bu sözcüğün son hecesiyle başlayan yeni bir sözcük türetir. Örneğin “reklam”dan sonra “lamba”. Bundan sonraki oyuncu “başak” dedikten sonra, yanındaki oyuncunun “şak” hecesiyle başlayan bir sözcük bulması gerekir. Bulamayan kişi oyundan çıkar. Sona kalan oyuncu oyunu kazanır.
“Hortlak” oyununda her oyuncu, özel adlar dışında bir sözcük oluşturmak için sırayla alfabeden bir harf söyler. Ama sözcüğün kendisinde bitmesini engellemeye çalışır. İlk oyuncu “s”, ikinci “i”, üçüncü “n”, dördüncü “e” diyebilir. Beşinci eğer “k” derse, sözcük tamamlanmış (sinek) olur ve beşinci oyuncu bir “can” kaybeder. Oyunda üç can kaybeden oyuncu “hortlak” olur. Üç harfli bir sözcük için ceza uygulanmaza.
“Dedektif Oyunu”nda, bir şapkanın içine oyuncu sayısı kadar katlanmış kâğıtlar koyulur. İki kâğıttan birine “Katil”, öbürüne de “Dedektif” yazılır. Bu ikisi dışında kâğıtların tümü boş bırakılır. Her oyuncu şapkanın içindeki kâğıtlardan birer tane çeker. Dedektifi çeken oyuncu kimliğini açıklar. Tüm ışıklar söndürülür ve oyuncular evin içine dağılırlar. Bir süre sonra “Katil” kendine bir kurban seçer ve ona sarılır. Kurban “Katil var!” diye bağırarak kendini yere atar. Katilden başka herkes olduğu yerde kalır. Katil yerini değiştirebilir. Bundan sonra ışıklar açılır ve dedektif sorguya başlar. Sorgu sırasında katil dışındaki oyuncular doğruyu söylemek zorundadır. Katil ise istediği kadar yalan söyleyebilir. Dedektifin katili bulabilmesi için iki hakkı vardır, bulamazsa katil serbest kalır.
Masa oyunları ve taşlı Çocuk Oyunları
İki tür masa oyunu vardır: Taş hareketlerinin zar atmayla belirlendiği şans oyunları (bak. ZAR) ve taşların belli kurallara göre hareket ettirilmesiyle oynanan yetenek oyunları.
En çok bilinen yetenek oyunları, satranç, dama ve dominodur . Yetenek oyunlarının çoğunda amaç, karşı oyuncunun taşlarını almak ya da taşları özel bir biçime göre düzenleyerek sayı kazanmaktır.
“Dokuz Taş” iki kişi arasında oynanır. Her oyuncunun dokuz tane taşı bulunur. Bir kâğıda şekil çizildikten sonra, taşlarını sırayla bu şekil üzerine yerleştirirler. Yeni bir taş koyma ya da bir taşı hareket ettirme yoluyla, üç taşı aynı sıraya dizmeyi başaran oyuncu öbürünün bir taşını alır. Oyunculardan birinde iki taş kalınca oyun biter.
“Dilmece” oyunu en çok dört kişi, kullanım sıklığına göre sayısal değeri belirlenmiş olan harflerle oynar. Çapraz bulmaca gibi karelere ayrılmış bir tablo üzerinde oynanır. Tabloda, çaprazlama yerleştirilmiş renkli karelerin de ayrı değerleri vardır. Oyuncular yedişer harfle oyuna başlarlar. Tablonun ortasında yer alan renkli kare başlangıç noktasıdır. Amaç soldan sağa ve yukarıdan aşağı anlamlı sözcükler yazmaktır. Yazdığı sözcüklerle en çok sayıyı toplayan oyunu kazanır.
“Mikado” oyunu küçük çubuklarla (örneğin, kibrit çöpleriyle) oynanır. Düz bir yüzey üzerine atılan bu çubuklar, öbürlerini oynatmadan teker teker alınmaya çalışılır (alınırken çubuklardan birinden yararlanılabilir).
Kaybeden Çocuklara Verilebilecek Cezalar
Bazı oyunların sonunda, gülmek ve eğlenmek amacıyla oyunu kaybeden kişilere cezalar verilir. Bu cezalar zamanla değişebilir ve yenileri ortaya çıkabilir. Belli başlı cezalar aşağıda sıralanmıştır:
Arkadaşlarının en güzelinin önünde diz çök, en akıllısının önünde eğil ve içlerinden en çok sevdiğini öp.
Yerde duran kabın içindeki sütü yalayarak iç.
Ayna ol: Cezalı arkadaşların önüne gidilir, onlar ne yaparsa taklit edilir.
Tek elinle bir paketi sarıp iple bağla.
Odanın bir köşesinde şarkı söyle, öteki köşesinde dans et, üçüncüsünde ağla ve dördüncüsünde gül.
Alfabeyi tersten oku.
Bir tekerleme söyle.
Bir elmanın kabuğunu hiç koparmadan soy.
Tek ayak durarak ayakkabını çıkar, giy.
Dört ayak yürü.
Kollarını kavuşturup yere boylu boyunca uzan ve kollarını açmadan ayağa kalk.
Amuda kalk.
Takla at.
Odadan iki bacaklı çık ve altı bacakla geri gel (bir sandalye ya da sehpa taşıyarak).
Öyle bir soru sor ki, tek cevabı “Evet” olsun.
Ceza alacak kişinin ayakkabısı alınarak catıya atılır ve kişi seksek ayakla gider alır.
