Ulufe Nedir?
Ulufe, Kapıkulu Ocağı askerlerine, Acemi Ocağı mensuplarına ve bazı saray ve devlet görevlilerine üç ayda bir verilen maaş. Günlük olarak hesaplanırdı. Ulufe, Yeniçerilere verilen maaştı.
Arapçada yulaf anlamına gelir. Önceleri kapıkulu süvarilerine verilen yem bedeli için kullanılmış, daha sonra genelleşmiştir. Geç ortaçağda kurulan Osmanlı Devleti’nde artı ürünün egemen sınıf içinde paylaşımının temel aracı tımar dağıtımıydı. Bununla birlikte 14-16. yüzyıllarda Doğu Akdeniz’de Avrupa ortaçağının erken dönemine (5-9. yy) göre daha geniş bir para ekonomisinin varlığı, tımar sisteminin yanı sıra maaşlı bir merkezî örgütün beslenmesine de olanak veriyordu. Osmanlı siyasal yapısının Batı feodalizminden daha merkezî olmasının bir dayanağı da buydu.
Ulufe, ordunun kapıkulu sınıflarındaki askerler ile öbür saray ve merkez örgütü görevlilerine üç ayda bir olmak üzere yılda dört kez ödenirdi. Ödemeler Hicri takvime göre muharrem, rebiülâhir, receb. şevval aylarının ilk sah günlerinde yapılır, bunlara sırasıyla masar (muharrem, safer, rebiülev-vel). recec (rebiülâhir. cemaziyelevvel, ce-maziyelâhir), reşen (receb, şaban, ramazan) ve lezez (şevval, zilkade, zilhicce) mevacib-leri denirdi. Ulufe dağıtımı için her üç ayda bir Saray-ı Cedid-i Âmire’de (Topkapı Sarayı) Divanhane denen toplantı salonunun önünde galebe divanı düzenlenirdi.
Ulufe Alım Satımı Nedir?
Törenle dağıtılan Ulufe için Adalet Meydanı kullanılırdı ve törenler için mutfak revaklarının önünde Yeniçeriler, Has Ahırlar tarafına Sipahiler sıralanırdı. Ulufe dağıtımından sonra, Yeniçerilerin önlerindeki çayıra kapaklı sahanlar içinde pilav, zerde veya çorba konurdu. Yeniçerilerin ulufelerden memnuniyeti, yemek yemelerinden belli olurdu, şayet yiyorlarsa memnun oldukları olduğu anlaşılırdı. bBu işe ulufe alım satımı denirdi.
- Abdülhamit döneminde ulufe alım-satımı yasaklanmıştır.
