Sporlu bir bakteri olan , bacillus anthracis adlı mikrobun neden olduğu hastalıktır.Şarbon, halk arasında çoban çıbanı ve kara kabarcık olarak da bilinir.Çoğunlukla sığır, koyun, keçi, deve, antilop ve diğer otçul hayvanlarda görülmekle beraber hayvanlar veya infekte hayvan dokuları ile temas edildiği taktirde insanlarda da görülebilir.
Hastalık daha çok rutubetli ve sıcak alanlarda bataklıklarda , ortaya çıkar.Önleyici tedbirler alınmadığı taktirde büyük kayıplara yol açabilir.Bacillus anthracis sporları toprakta , sularda ve merada otlar üzerinde 50-60 yıl kadar canlı kalabilir ve bu alanlar enfeksiyon kaynağı teşkil eder.Hayvanlarda vücut ısısı yükselir, dalak şişer,kan, katran gibi koyu renk alır ve pıhtılaşmaz.Ölen hayvanların insanlar tarafından veya merada bırakılarak yırtıcı hayvanlar tarafından parçalanması , kuşlar, yağmur ve sel sularıyla taşınması sonucunda şarbon yayılır.Kan emici sineklerde hastalığı yayan diğer unsurlardır.
Hastalık, hayvanlarda sendeleme, solunum güçlüğü, ayakta duramama , titreme ve halsizliğe neden olur.Süt veriminde azalmaya, gebe hayvanlarda ise düşüklere yol açar.Vücut ısısı artar, kısa sürede ölümle sonuçlanır.Ölen hayvanlarda ölümden hemen önce ve sonra ağız, burun ve makattan kanlı bir akıntı gelir.
Şarbon , insanlarda daha çok meslek hastalığı olarak , hayvanlarda temas halinde bulunan köylülerde ve dericilerde görülür.Deri şarbonu ve iç organ şarbonu olarak ikiye ayrılır.Şarbon mikrobunun insanlara deri yoluyla bulaşması durumunda , ortası siyah çevresi cerahatli yaralar oluşur.Bu iltihaplı yaralar derinin açık kaldığı yüz, burun, el ve ayaklarda görülür.Çapı 6-9 cm’ye kadar ulaşır.Hastalığın başlangıcında baş ağrısı, halsizlik ve iştahsızlık vardır.Buradaki ödemin kan dolaşımına karışması ile de kan zehirlenmesi ve iç organ lezyonları ortaya çıkar.Şarbonun insandan insana bulaşması sözkonusu değildir.
Şarbonun önlenmesinde en etkin tedavi, kristal penisilindir.Ayrıca etkili başka antibiyotikler de bulunur. Tedavinin başarılı olması için tedaviye mümkün olan en kısa sürede başlanır.Şarbonlu olduğundan şüphelenilen veya şarbondan ölen hayvanlar asla kesilmemeli ve yüzülmemelidir.Şarbon olduğu tespit edilen hayvanlar mümkünse yakılarak imhası, kireç dökülerek 2 m. Derinliğe gömülmesi gerekir.
Şarbon , aynı zamanda biyolojik silah olarak da kullanılan bir mikroptur.Biyolojik terör amaçlı kullanılan şarbon mikrobu ,labaratuvarlar da özel olarak üretilip toz haline getirilme özelliğine sahiptir.
