İnsanlığa hizmet edenlere verilen ödüldür.21 Ekim 1833’de Stokholm’de doğan Alfred Bernhard Nobel, ünlü bir kimyager ve mühendistir.İsviçre, Almanya ,Fransa ve ABD’de eğitim görmüştür.Hayatı boyunca patlayıcılar üzerine çalışmalar yapmış ve dinamiti icat etmiştir.Nobel, 1896 yılında beyin kanaması sonucu ölmüştür.
Nobel ödülü, Nobel’in 1895 tarihinde yazdığı ve 1896 tarihinde Stokholm’de açıklanan vasiyetnamesinde yer alan , kendi adına kurulan derneğin verdiği, belli konularda insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür.Bu ödül ilk olarak 1901 yılında verilmeye başlanmıştır.
Nobel, servetinin Nobel ödüllerinin enstitüleştirilmesi yönünde kullanılmasını vasiyet etmiştir.33.200.000 İsviçre kronunun her yıl belirli konularda insanlığa hizmette bulunanlara verilmesini istemiştir.Bu servetin yıllık geliri 5 eşit parçaya ayrılmıştır.1900 yılında İsviçre hükümetinin Nobel vakfını kurmasıyla fizik, kimya ,tıp, edebiyat ve barışa hizmet olmak üzere toplam 5 dalda verilmeye başlandı.1969 yılında ise İsviçre Bankası , Nobel’in anısına bir ekonomi ödülü vermeyi kararlaştırdı.
Fizik, kimya, fizyoloji veya tıp alanlarında en önemli buluşları yapan bilimadamlarına , edebiyat alanında en içten eser meydana getiren yazara, barş için çalışmalar yapan kişiye ödül verilir.
Fizik ve kimya ödülleri, İsveç Akademisi,tıp ve fizyoloji ödülleri Stokholm Karolin Enstitüsü, edebiyat ödülü Stokholm Akademisi , barış ödülü de Norveç Stortingi tarafından seçilen 5 kişilik bir komisyon tarafından dağıtılır.Nobel ödülleri , her yıl Nobel’in ölüm tarihi olan 10 Aralık tarihinde verilir.
