Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi; Avrupa Konseyi bünyesinde 4 Kasım 1950’de hazırlanmış ve 3 Eylül 1923′ te yürürlüğe girmiştir. 1954 ‘te Türkiye’de sözleşmeye taraf olmuştur.
Sözleşme temel insan hak ve özgürlüklerin güvence altına alınmasını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Yaşama hakkı, özgürlük ve kişi güvenliği hakkı adil şekilde yargılanma hakkı düşünce vicdan,din ve buna dahil olarak basın özgürlüğü toplanma dernek ve sendika kurma ve bunlara üye olma özgürlüğü gibi bir dizi hak ve özgürlüğü güvence altına almaktadır.
İşkence, insanlık dışı muamele veya ceza uygulamasını kölelik ve zorla çalıştırma ayrımcılık ise sözleşme ile yasaklanan konulardır. Sözleşme çerçevesinde denetim mekanizması Avrupa İnsan Hakları Komisyonu (AİHK) ve bunun bir üst organı Avrupa İnsan Hakları Divanı (AİHD) tarafından yürütülmüştür.
Ülkemiz komisyonu bireysel başvuru hakkını 1987 yılında tanımış divanının zorunlu yargı yetkisini de 1990 yılında kabul etmiştir .Üye ülkelerin sayısındaki artışa paralel olarak sözleşmedeki denetim mekanizmasının günün koşullarına uygun hale getirilmesi amacıyla hazırlanan ve önemli yapısal değişikliğe içeren AİHS’ye Ek 11 nolu Protokol, 1 Kasım 1998′ de yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu protokol uyarınca AİHK ve AİHD kaldırılmış yerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi adıyla tek bir mahkeme kurulmuştur.
