Besin Grupları Nelerdir? Sağlık için En Temel Besin Grupları
4. Sınıf Fen Bilimleri Besinler Ve Özellikleri konu anlatımı
En önemli temel ihtiyaçlar içerisinde besinler yer almaktadır. Besinleri hayvanlar ve bitkiler ile beraber birçok farklı kaynaktan elde ederiz. Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek ve hayatımızı devam ettirebilmek için mutlaka besin tüketmemiz gerekir. Şimdi bu besinlerin neler olduğuna bakalım ve inceleyelim.
Besinler ve Özellikleri
Besinlerin birçok farklı özellikleri vardır ve bu özellikleri ile beraber yıl boyunca tüketiriz. Böylece vücudumuz için gerekli olan besin kaynaklarını elde etmiş oluruz. Özellikle yaşamımızı sürdürebilmek, büyümek ve güçlenmek için her daim besine ihtiyacımız vardır. Hayatımızı sürdürebilmek için yediğimiz ve içtiğimiz maddelere besin denir. Aynı şekilde besinlerin vücuda alınma şekline ise beslenme denmektedir. Bu doğrultuda kaynağına göre besinler değişik yerlerden elde edilmektedir.
- Hayvansal kaynaklar
- Bitkisel kaynaklar
- Madensel kaynaklar
Şimdi bu kaynakların ne olduğuna bakalım ve tek tek inceleyelim.
Hayvansal kaynaklar: Hayvanlardan elde edilen besin kaynaklarıdır. Bunlar içerisinde et, süt ve yumurta gelir.
Bitkisel kaynaklar: Bitkilerden elde ettiğimiz besin kaynaklarıdır. Bunlar içerisinde başta sebzeler ve meyveler olmak üzere aynı zamanda tahıl ürünleri ve benzeri gibi kaynaklar bulunmaktadır.
Madensel kaynaklar: Madensel kaynaklar tuz ve su içerisinden aldığımız kaynak çeşitleridir. Bu kaynaklar aynı zamanda hem bitkisel ve hayvansal kaynaklar içerisinde bulunmaktadır.
Ayrıca besinlerin görevleri değişkenlik gösterir. Yukarıda saydığımız bütün besin kaynaklarının vücudumuzda farklı görevleri bulunmaktadır. Şimdi başlıca bu görevleri ele alalım ve sıralayalım.
- Besinler enerji vericidir.
-
Besinler aynı zamanda yapıcı ve onarıcıdır.
-
Besinler düzenleyici bir özelliğe sahiptir.
Temel Besin içerikleri
Günlük ihtiyacımızı karşılamak ve yaşamımızı devam ettirmemiz için bazı temel besin içerikleri bulunmaktadır. Şimdi bunlar nelerdir sırasıyla inceleyelim.
Karbonhidratlar: Günlük yaşantımız içerisinde spor yapmak ya da ders çalışmak gibi etkinlikleri gerçekleştirmek adına enerjiye ihtiyacımız vardır. Bu yüzden vücudumuz bu enerjiyi ilk olarak karbonhidratlardan karşılar. Yani Karbonhidratlar vücudumuzda enerji verici besin kaynaklarıdır. Bunlar içerisinde unlu gıdalar, tatlılar, pirinç, patates, şeker pancarı ve bal gibi kaynaklar bulunur.
Proteinler: Büyümek ve gelişmek için mutlaka proteine ihtiyacımız vardır. Aynı zamanda yaralandığımızda ya da vücudumuzun değişik noktalarındaki kesiklerin iyileşmesi için, vücudumuz proteinleri kullanır. Et, balıksüt ve süt ürünleri ile beraber baklagiller protein bakımından zengin kaynaklardır.
Yağlar: Karbonhidratlar ile beraber aynı zamanda vücudumuza enerji verici kaynak olarak yağlar öne çıkar. Ancak eğer vücudumuz için karbonhidratlar yetersiz kalırsa yağlar kullanılır. Bu yüzden ihtiyaç fazlası olan yağlar derimizin altında vücudumuz tarafından depolanır. Ayçiçeği, fındık, ceviz, zeytin, tereyağı ve susam gibi besin kaynakları öne çıkmaktadır.
Vitaminler: Vücudumuzun hastalıklardan korunması ve büyüyüp gelişebilmesi için vitamine ihtiyacı vardır. Bu konuda sebze ve meyveler ile beraber süt ve süt ürünleri, balık, tavuk ve kuru yemiş gibi besin kaynakları öne çıkıyor. Bu konuda A, B, C, D, E ve K vitaminleri bulunmaktadır.
Su ve mineraller: Vücudumuzun yaklaşık olarak %70 kadarı sudan oluşmaktadır. O yüzden vücudumuz sürekli suya ihtiyaç duyar ve su bizim için çok önemlidir. Bu yüzden günde 2 litre yani 7 veya 8 bardak su içmeliyiz. Ayrıca su vücut ısısını dengeler ve kan akışını hızlandırır. Mineraller ise tuz ve birçok farklı yapıda bulunmaktadır. Kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir ve fosfor ile sodyum gibi mineraller vücudumuz için çok önemlidir.
Besin İçerikleri Ve Görevleri Nelerdir? Düzenleyici Ve Enerji Besinlerin İçerikleri…
Vücudumun ihtiyaç duyduğu besinler arasında onarıcı ve yapıcı gıdalar da yer alıyor. Hücrelerin yenilenmesini sağlayan ve kan akışını hızlandıran bu besinler de düzenli aralıklarla tüketilmeli. Zeytinyağı, patates, havuç ve pekmez onarıcı – yapıcı besinlere örnek olarak gösterilebilir.
Besin İçerikleri ve Görevleri Nelerdir?
1- Vitaminler:
A vitamini: Göz sağlığına iyi gelir. Ağız içi yaralarına karşı korur ve diş eti kanamalarını önler.
B vitamini: Sindirim sisteminin çok daha sağlıklı çalışmasını sağlar. Saç derisindeki hücreleri yeniler. Saçların daha canlı ve parlak görünmesi için sık sık B vitamini içeren gıdalar tüketilmelidir.
C vitamini: Kış hastalıklarına karşı vücut direncini arttırır. Gribal enfeksiyonun yayılmasını önler. Öksürüğe iyi gelir.
D vitamini: Kansere yakalanma riskini azaltan D vitamini kemik gelişimini destekler.
E vitamini: Kilo vermeye yardımcı olur. Yağ – kas dengesini sağlar. Vücutta biriken ödemlerin atılmasını kolaylaştırır.
K vitamini: Karaciğer sağlığı için tüketilmesi önerilen K vitamini, kalp damar hastalıklarına yakalanma riskini de yarı yarıya azaltır.
2- Proteinler:
Vücudun gereksinim duyduğu enerjinin yarısından fazlasını proteinler karşılar. Zindelik verir. Kas ve eklem ağrılarını geçirir.
3- Yağlar:
Protein çeşitleri ile birlikte vücudumuzun enerji kaynaklarından biridir. Kan akışını hızlandırdığı için vücudu sıcak tutar. Haricen kullanılan bazı yağ çeşitleri hem cilt hem saç sağlığına iyi gelir.
4- Su:
Vücudumuzun yaklaşık %70 – %75’i sudur. Su, başta böbrek ve mide olmak üzere tüm iç organların sağlıklı çalışmasını sağlar. Sindirimi kolaylaştırır, kabızlığı önler.
5- Mineraller:
Kalbin düzenli çalışmasını sağlayarak vücuttaki oksijen oranını arttırır. Vitaminler ile birlikte bağışıklık sistemini güçlendirir.
Düzenleyici ve Enerji Veren Besinlerin İçerikleri Nelerdir?
1- Düzenleyici Besinlerin İçerikleri:
Protein bakımından zengin olan düzenleyici besinler yüksek oranda B, C ve K vitamini içerir. Hiçbir tatlandırıcı ve renklendirici içermeyen organik gıdaların tamamı düzenleyici besinler içerisinde yer alır. Diğer düzenleyici besinler, laktozsuz yoğurtlar, yeşil sebzeler ve chia tohumu.
2- Enerji Veren Besinlerin İçerikleri:
Enerji veren besinler ise karbonhidrat ve mineral bakımından zengindir. Yumurta, süt, fasulye, bezelye, nohut ve meyveler, bu besinlere örnek olarak gösterilebilir.
