Tein, matein ve guaranin olarak da bilinen doğal olarak kahve ve çayda bulunan bir maddedir.Kola gibi gazlı içecekler ve enerji veren içecekler de kafein içerir.Bazı ağrı kesiciler, kilo kontrol hapları, sinir sistemini uyaran haplar, allerji ilaçları, soğuk algınlığı tabletlerinde kafein bulunmaktadır.
Kafein, öncelikle insan bedeninin en önemli kumanda bölgelerinden biri olan merkezi sinir sistemine etki eder. Yani tüm olumsuz etkileri önce sinir sisteminde ortaya çıkar.Halk arasında duyarlılığı artırmak, baş ağrısını gidermek gibi özellikleri olduğu iddaa edilse de bunların her insan için geçerli olmadığı bilinmektedir.Ayrıca modern tıbbın günümüzde ortaya koyduğu gibi kafein, insan vücudunu olumsuz etkileyip kalıcı tahribata sebebiyet verecek derecede zararlı bir maddedir.
Bir fincan kahve mideye ulaştıktan 15 dakika sonra kana karışır ve etkileri hissedilmeye başlar.Bu etkiler şöyle sıralanabilr:
Beyne giden kan damarlarını daraltır.Damarların daralmasını beyin bir tehdit olarak algılar ve savunma tepkisi olarak uyanık kalınmasını sağlar.Stres hormonlarının yükselmesine neden olur.Bu şekilde kan basıncını ve nabız atışını hızlandırır, kan damarlarını daralttığından el ve ayaklarda soğumaya neden olur, mide asit seviyesini yükseltir.Bu durum vücudun stres altında verdiği tepkilere yakındır.Adrenalin ve dopamin hormonlarının salgılanmasını artırır.Adrenalin uyanıklık ve aktifliğin artmasını dopamin ise beyindeki keyif merkezkerinin uyarılmasını sağlayan hormondur.Bu şekilde vücudun enerji seviyesi artar, uyanık ve dinç olma , keyif ve rahatlık hislerinde kısa süreli artış olur.Uykusuzluk ve uyuyamama(insomnia) gibi rahatsızlıklara neden olabilir.Kafein, uyku düzenini bozar veya ani uyku bölünmeleri oluşturur.Özellikle yaşlılarda uykusuzluk problemleri, endişe ve huzursuzluk seviyesi artar.
Ayrıca kafein, vücudun demir alışverişini de olumsuz etkiler, kansızlığa neden olkur.Bu nedenle demir içeren haplar kullanan hastalar, kafein kullanımını sınırlandırmalıdır.
