Bu yazıda hemen hemen her insanın bazı dönemler ya da sürekli dert yakındığı bir konudan yani kabuslardan söz edeceğiz. Genel olarak kabus görmenin sebepleri ve kabusun ne olduğu ile ilgili bilgiler paylaşacağız…
Kimse derin bir uykudan yatağında bir yılan ya da alevler içinde kaldığını görerek uyanmak istemez. Kötü rüyalar -hatta daha kötüsü kabuslar- sinir bozucu olmakla kalmayıp bütün bir uykuyu, hatta bazen hayatınızı etkisi altına alabilir. Genelde çocuklarda daha yaygın olmasına rağmen kötü rüyalar hayat boyu sürebilir. İşte kabus görmemizin altı nedeni:
1) Kaygı ve Stres
Genellikle travmatik bir olay sonucunda ortaya çıkan kaygı ve stres, kabus görmenin temel nedenlerinden. Önemli bir ameliyat veya hastalık, sevilen birinin kaybı, kötü bir kazada kurban veya tanık olmak kabus görmenize neden olabilir. Fakat kabusun nedeni sadece travmatik olaylar değil. İşle alakalı veya ekonomik kaygılar, boşanma veya taşınma gibi büyük yaşam değişiklikleri, kısaca gündelik kaygılar da kabus nedeni olabilir.
2) Acı ve Baharatlı Yemekler
Neyi ne zaman yediğimizin gördüğümüz rüyalar üzerinde büyük etkisi var. Acı ve baharatlı yemekler vücut sıcaklığını ve metabolizma faaliyetlerini arttırarak uykuda rahatsız olmanıza sebep olabilir. Bu aynı zamanda yatma vaktinden kısa bir süre önce yemek yiyenlerin genelde kabus görmelerinin de nedeni.
3) Yiyeceklerdeki Yağ Oranı
Kesin olmamakla birlikte, araştırmalar gösteriyor ki, gün içinde ne kadar yağ oranı yüksek yiyecek tüketilirse, kötü rüya görme olasılığı da o kadar artıyor. Daha çok organik besinlere ağırlık verenler, gün boyu abur cubur tükenlere oranla daha seyrek kabus görüyorlar.
4) Alkol
Alkol, kısa vadede, uykuya daldırmakta etkili olsa da, erkenden uyanmaya sebep olduğu için zararlıdır. Fazla alkol tüketimi, kabus görmenin sebeplerinden biridir. Aynı zamanda, kabuslar, alkolu bırakan bünyelerde de sıklıkla görülmektedir.
5) İlaçlar
Antidepresanlar, yatıştırırlar, ve uyuşturucular gibi kimi ilaçlar, yan etki olarak kabusa sebep olabilir. Örneğin, bir araştırmada, “Ketamin” adı verilen ve uyuşturucu olarak kullanılan maddeye bakıldığında, kötü rüyalara sebep olduğu anlaşılmıştır. Benzer biçimde, sıtma hastalığının yaygın olarak görüldüğü bir ülkeye seyahat eden bir kişi “Lariam” adı verilen maddeyi kullandığında, ilginç kabuslar görebilir. Genellikle kabuslar, hap kullanımı kesildiğinde, ortadan kaybolmaktadır.
6)Hastalık
Grip gibi ateşli hastalıklar, bazen kabuslara sebep olabilir. Uykuda nefesin kesilmesi ya da çok uyumak gibi diğer uyku bozuklukları da kabus görme sıklığını arttırır. Kötü rüyalar ya da kabuslar, belirli ölçüde olduğu sürece normal karşılanırken, uzmanlar, şiddet ve sertlik içeren rüyaların sıklıkla görülmesi halinde, bir terapiste danışılması gerekliliğini savunuyorlar. Ancak, tatlı uykular için yapılabilecek ilk adım, bu altı faktörü ortadan kaldırmaya çalışmaktır.
İngiltere’de yapılan bir araştırma, kadınların erkeklerden daha çok kabus ve duygusal rüyalar gördüğünü ortaya koydu.
170 gönüllü üzerinde yapılan araştırmada, yakın zamanda gördükleri rüyaları anlatmaları istenen deneklerden erkeklerin yüzde 19’u, kadınların ise yüzde 30’u kabus gördüğünü söyledi.
Başka bir araştırma da, erkeklerin kadınlara nazaran daha rahat bir uyku çektiklerini gösterdi.
Kadınlardaki bu olumsuzluklara tek neden olarak, adet dönemlerinde vücut ısısındaki değişiklik gösterildi.
Edinburgh Uyku Merkezi Müdürü doktor Chris İdzikowski ise araştırmanın sonuçlarına şaşırmadığını belirterek, bu araştırmadan kadınların daha fazla kabus gördükleri mi yoksa bu kabusları daha iyi hatırladıkları mı sonucunun çıkarılması gerektiğine dikkat çekti.
Neden kabus görürüz? Karabasan gerçekten var mıdır?
Kabus en genel tanımıyla, uyurken kişiye yoğun bir duygusal rahatsızlık veren rüyalardır. Korku öğeleri içeren bu rüyalar, kimi zaman karabasan şeklinde de oluşabilir.
Kabus bireyin korkuyla uyanmasına yol açan uzun ve korkulu rüyalardır. Kabuslar diğer rüyalar gibi her zaman REM uykusunda oluşur. Genellikle uykunun ilerleyen REM safhasında görülmektedir. Erişkinlerin yüzde 50’si kabus görmektedir. Bazı kişilerde yaşam boyu kabus görmek sık gerçekleşirken, bazılarında ise bazı hastalık ve stres dönemlerinde gerçekleşmektedir.
Bir görüşe göre; aslında kabuslar bize büyük ölçüde hizmet ederler. Onları sorun olarak değil bize gönderilmiş hediye olarak algılamalıyız. Her ne kadar canımızı sıksalar da kabuslar uyarıcı niteliktedir. İçimize attığımız ve hemen çözüm bekleyen bazı problemlerin varlığına dikkati çekerler. Zaten canımızı sıkan bu problemlerin yüzeye çıkmasıyla kabuslar ortaya çıkar. Eğer kabusların temeline inebilir, sorunlarımızın çıkış noktasını bulabilirsek kabus görmekten kurtulabiliriz.
Uzmanlara göre, aşağıdaki nedenlerle rüyalarımız kabusa dönüşebilir:
Kaygı ve Stres: Genellikle travmatik bir olay sonucunda ortaya çıkan kaygı ve stres, kabus görmenin temel nedenlerinden biridir. Önemli bir ameliyat veya hastalık, sevilen birinin kaybı, kötü bir kazada kurban veya tanık olmak kabus görmenize neden olabilir. Fakat kabusun nedeni sadece travmatik olaylar değil. İşle alakalı veya ekonomik kaygılar, boşanma veya taşınma gibi büyük yaşam değişiklikleri, kısaca gündelik kaygılar da kabus nedeni olabilir.
Acı ve Baharatlı Yemekler Yemek: Neyi ne zaman yediğimizin gördüğümüz rüyalar üzerinde büyük etkisi vardır. Acı ve baharatlı yemekler vücut sıcaklığını ve metabolizma faaliyetlerini arttırarak uykuda rahatsız olmanıza sebep olabilir. Bu aynı zamanda yatma vaktinden kısa bir süre önce yemek yiyenlerin genelde kabus görmelerinin de nedenidir.
Yağlı Yiyecekler Tüketmek: Kesin olmamakla birlikte, araştırmalar gösteriyor ki, gün içinde ne kadar yağ oranı yüksek yiyecek tüketilirse, kötü rüya görme olasılığı da o kadar artıyor. Daha çok organik besinlere ağırlık verenler, gün boyu abur cubur tükenlere oranla daha seyrek kabus görüyorlar.
Fazla Alkol Tüketimi: Alkol, kısa vadede, uykuya daldırmakta etkili olsa da, erkenden uyanmaya sebep olduğu için zararlıdır. Fazla alkol tüketimi, kabus görmenin sebeplerinden biridir. Aynı zamanda, kabuslar, alkolu bırakan bünyelerde de sıklıkla görülmektedir.
Kullanılan İlaçlar: Antidepresan, yatıştırıcı ve uyuşturucu gibi kimi ilaçlar, yan etki olarak kabusa sebep olabilir. Örneğin, bir araştırmada, “Ketamin” adı verilen ve uyuşturucu olarak kullanılan maddeye bakıldığında, kötü rüyalara sebep olduğu anlaşılmıştır. Benzer biçimde, sıtma hastalığının yaygın olarak görüldüğü bir ülkeye seyahat eden bir kişi “Lariam” adı verilen maddeyi kullandığında, ilginç kabuslar görebilir. Genellikle kabuslar, hap kullanımı kesildiğinde, ortadan kaybolmaktadır.
Hastalıklar: Grip gibi ateşli hastalıklar, bazen kabuslara sebep olabilir. Uıykuda nefesin kesilmesi ya da çok uyumak gibi diğer uyku bozuklukları da kabus görme sıklığını arttırır.
Neden kabus görürüz?
Kâbuslar kötü rüyalardır. Sizi gecenin bir vakti uykunuzdan uyandırırlar ve korkmanıza neden olurlar. Bazıları oldukça gerçekçidir, tanıdıklarınızın başına gelen olaylar görürsünüz.
Bazıları ise garip ve korkutucu yaratıklarla dolu rüyalardır. Ancak elbette kabuslar da rüyalar gibi gerçek değildir. Ve nasıl rüya görüyorsanız, kabus görmek de bazı nedenlere bağlı olarak oldukça normal bir durumdur.
Çocuklar yetişkinlere oranla daha fazla kâbus görür. Özellikle 3-4 ve 7-8 yaş arası çocuklarda görülür.
Yetişkinlerin %50’si zaman zaman kabus görür ve bu durum kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür.
Yetişkinlerin kabus görmesinde rol oynayan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
- Bazı ilaçlar ve özellikle yüksek ateş gibi hastalıklar
- Stres ve endişe belli başlı kabus nedenidir. Hayatınızı tümden etkileyebilecek tarzdaki ve gerilmenizi sağlayan olaylar kâbus görmenize neden olur.
- Ölüm, ciddi yaralanma ya da biri tarafından saldırıya uğramak gibi travmatik olaylar kabuslara neden olur. Bu tarz kabuslar sıradan olanlara göre daha şiddetli bir şekilde ortaya çıkar ve tekrarlayıcı özelliğe sahiptir.
Kabuslardan nasıl kurtulabiliriz?
Kabusunuzun kaynağını bulmak yapmanız gereken ilk harekettir.
Son zamanlarda almaya başladığınız bir ilaç, yaşadığınız travmatik bir olay ya da stresinizi artıran herhangi bir durum yaşayıp yaşamadığınızı düşünün.
Yatmadan önce aklınıza kötü düşünceler getirmemeye çalışın. Rüyaların gerçekdışı olaylar olduğuna emin olun. Hayatınızı gece gördüğünüz rüyaların etkisine ne kadar kaptırırsanız, bu rüyaları bilinçaltınızdan atamayabilir ve daha fazla kabus görebilirsiniz.
Uyku bozuklukları söz konusu olabileceğinden doktorunuza danışın.
Yatmadan önce yatıştırıcı ve sizi sakinleştirici bitki çayları içebilirsiniz.
Kabus görmenin nedenleri nelerdir
Peki kabus ve karabasan görmenin nedenleri nelerdir?
Kabus bireyin korkuyla uyanmasına yol açan uzun ve korkulu rüyalardır. Kabuslar diğer rüyalar gibi her zaman REM uykusunda oluşur. Genellikle uykunun ilerleyen REM safhasında görülmektedir. Erişkinlerin yüzde 50’si kabus görmektedir.
Bazı kişilerde yaşam boyu kabus görmek sık gerçekleşirken, bazılarında ise bazı hastalık ve stres dönemlerinde gerçekleşmektedir.
Bir görüşe göre ise aslında kabuslar bize büyük ölçüde hizmet ederler. Onları sorun olarak değil bize gönderilmiş hediye olarak algılamalıyız. Her ne kadar canımızı sıksalar da kabuslar uyarıcı niteliktedir. İçimize attığımız ve hemen çözüm bekleyen bazı problemlerin varlığına dikkati çekerler. Zaten canımızı sıkan bu problemlerin yüzeye çıkmasıyla kabuslar ortaya çıkar. Eğer kabusların temeline inebilir, sorunlarımızın çıkış noktasını bulabilirsek kabus görmekten kurtulabiliriz.
Uzmanlara göre, aşağıdaki nedenlerle rüyalarımız kabusa dönüşebilir;
Kaygı ve Stres: Genellikle travmatik bir olay sonucunda ortaya çıkan kaygı ve stres, kabus görmenin temel nedenlerinden biridir. Önemli bir ameliyat veya hastalık, sevilen birinin kaybı, kötü bir kazada kurban veya tanık olmak kabus görmenize neden olabilir. Fakat kabusun nedeni sadece travmatik olaylar değil. İşle alakalı veya ekonomik kaygılar, boşanma veya taşınma gibi büyük yaşam değişiklikleri, kısaca gündelik kaygılar da kabus nedeni olabilir.
Acı ve Baharatlı Yemekler Yemek: Neyi ne zaman yediğimizin gördüğümüz rüyalar üzerinde büyük etkisi vardır. Acı ve baharatlı yemekler vücut sıcaklığını ve metabolizma faaliyetlerini arttırarak uykuda rahatsız olmanıza sebep olabilir. Bu aynı zamanda yatma vaktinden kısa bir süre önce yemek yiyenlerin genelde kabus görmelerinin de nedenidir.
Yağlı Yiyecekler Yemek: Kesin olmamakla birlikte, araştırmalar gösteriyor ki, gün içinde ne kadar yağ oranı yüksek yiyecek tüketilirse, kötü rüya görme olasılığı da o kadar artıyor. Daha çok organik besinlere ağırlık verenler, gün boyu abur cubur tükenlere oranla daha seyrek kabus görüyorlar.
Kullanılan İlaçlar: Antidepresan, yatıştırıcı ve uyuşturucu gibi kimi ilaçlar, yan etki olarak kabusa sebep olabilir. Örneğin, bir araştırmada, “Ketamin” adı verilen ve uyuşturucu olarak kullanılan maddeye bakıldığında, kötü rüyalara sebep olduğu anlaşılmıştır. Benzer biçimde, sıtma hastalığının yaygın olarak görüldüğü bir ülkeye seyahat eden bir kişi “Lariam” adı verilen maddeyi kullandığında, ilginç kabuslar görebilir. Genellikle kabuslar, hap kullanımı kesildiğinde, ortadan kaybolmaktadır.
Hastalıklar: Grip gibi ateşli hastalıklar, bazen kabuslara sebep olabilir. Uykuda nefesin kesilmesi ya da çok uyumak gibi diğer uyku bozuklukları da kabus görme sıklığını arttırır.
