John Locke, 1632 – 1704 yılları arasında yaşamış materyalist ünlü İngiliz filozofudur. 17. yüzyılın en önemli düşünürlerinden birisidir. Düşünce özgürlüğünü, eylemlerimizi akla göre düzenlemek anlayışını en geniş ölçüde yayan ilk düşünür olduğundan dolayı, Avrupa’daki aydınlanma ve Akıl Çapı’nın ilk gerçek kurucusu olarak kabul edilmektedir.
Hayatı
John Locke, 28 Ağustos 1632 yılında Bristol yakınlarındaki Wrington’da dünyaya gelmiştir. Kumaş ticaretiyle uğraşan bir ailenin çocuğudur. Babası, ticaret yapmak yerine noterlik yapmayı tercih eden biriydi. İbadetle sadelik isteyen Püriten mezhebinin koyu bir taraftarıydı. Locke’un sonraları ortaya koyduğu öğrenim kuramlarında babasının büyük etkisinin olduğu gözlenmektedir. John Locke, yüksek öğrenimini Oxford Üniversitesi’nde yapmış, daha fazla tabiat bilimleriyle tıp okumuştur. Öğrenimini tamamlayıp hayata atıldığında hem yazar hem de siyaset adamı olarak çalışmıştır. Önce Brendenburg Dükalığı’nda İngiliz elçiliği katibi olarak görev yapmıştır. Bu görevin ardından İngiltere’ye döndükten sonra 8 yıl boyunca shaftsbury adındaki bir İngiliz aristokratının yanında özel hekimlik yapmıştır. Shaftsbury’nin 1683 yılında Hollanda’ya kaçması neticesinde, Locke da İngiltere’den ayrılmıştır. Locke, İngiliz Devrimi başarı kazanınca ancak İngiltere’ye dönebilmiştir. Kısa bir süre sonra yine Fransa’ya iltica etmek zorunda kalmıştır.
John Locke, meydana getirdiği tüm eserlerinde gelenek ve otoritenin her çeşidinden kurtulmak gerektiğini, insan hayatına ancak aklın kılavuzluk edebileceğini ileri sürmektedir. Bu gibi düşünceleri nedeniyle, Liberalizm’in, tabii bir din anlayışının, Rasyonel Pedagoji2nin öncüsü olmuştur. Mutlakiyet yönetimlerini ilk sarsan kişi olarak tarihe geçmiştir. İngiliz, Amerikan ve Fransız devrimlerinin temelini oluşturan filozof olarak akıllara yer etmiştir. Doğal hukuk doktrinini savunan kişilerden birisidir.
Yönetim sistemi anlayışı
Yargılama ve cezalandırma hakkını kendi iradesiyle yargıçlara, yani yargı erkine bırakan toplum üyeleri, uygulanacak yasaların hazırlanması ve yürürlüğe konulması görevini de bir başka güce, parlamentoya vermiştir. Fakat bu da yeterli değildir, bir de yürütme erkine ihtiyaç vardır. Yasamanın koyduğu pozitif yasaları uygulayacak, ayrıca anlaşmaları yapacak, savaşa ve barışa karar verecektir.
Eserleri
An Essay Concerning human Understanding
Some Thoughts concerning Education
A Letter Concerning Toleration
Two Treatises of Government
Devlet
Hükümet üzerine iki deneme…
