Arıcılık, bal üretiminin yanı sıra, diğer birçok arı ürünün de üretildiği bir tarım faaliyetidir. Arıcılık faaliyetleri, arıların yaşam döngüsüne göre farklılık gösterir. Bu nedenle, arıcılık faaliyetlerinin her ay için yapılması gerekenleri içeren bir takvim hazırlamak önemlidir.
Aşağıda, Türkiye’deki arıcılık için önerilen bir takvim bulunmaktadır:
Ocak-Şubat
Kovanların hava şartlarından (sel, yağmur, kar, hakim rüzgar) etkilenmeyecek şekilde toprak seviyesinden 30-40 cm olacak şekilde sehpa üzerine yerleştirerek tedbirlerin alınması gerekmektedir.
Kovan giriş deliğinin yönü sert ve soğuk esen rüzgarların aksi istikamette olmalıdır. Buna dikkat edilmezse arı kovan içindeki gerekli ısıyı sağlayamaz.
Sahil bölgelerde konaklayan kolonileri sık sık kontrol ederek yiyecek ve genel durumlarının bakımı yapılmalıdır
Kovanlarda yiyecek kontrolü yapılarak gerekiyorsa kek verilmelidir.
Kış bakımlarında özellikle dikkat edilmesi gereken hususlardan biriside bakımların hava sıcaklığının +14 C nin üzerinde olduğu zamanda yapılmalıdır.
Mart-Nisan
Arılar bazı bölgelerde dışarıya çıkacaklarından kovan bakım işleri bu istikamette yürür. Küflü ve kırık çerçeveler değiştirilir. Kovan temizliği yapılır fazla petekler alınır. Çürüyen veya eskiyen kovanlar değiştirilir.
Arılar bal toplama faaliyetine başladıklarından bakım işleri de o derecede çoğalır. Nisanda havaların yaklaşık 10-15 0C’nin üzerine çıkması ile bu ayda kovanların 2. muayeneleri yapılır. Bu bakımdan arıcılık malzemeleri daima çalışır halde bulundurulmalıdır.
Yine nisan ayında kovanların kuvveti ve yavru durumları kontrol edilir, ana arının düzenli yavru atıp atmadığına bakılır. Arıların yiyecek durumları kontrol edilir. Zayıf kovanların birleştirilmesi ve beslenmesi yapılır.
Hastalık ve zararlıların kontrolü ve mücadelesi yapılmalı ve gerekli ilaçlar kullanılmalıdır.
Mayıs-Haziran
Fazlalık analar ile öksüz kovanlar analandırılır veya bazı analar ile yeniden bölme yapılır.
Mayıs ayında hava koşullarına, doğal bitki örtüsüne ve kovanların yiyecek durumlarına göre yemleme yapılabilir.
Doğal oğul arzu edilmiyorsa, ana arı memeleri kesilerek yok edilir.
Oğula yatan kovanlar kontrol edilir. Oğulların bakımına özen gösterilerek, genç çiftleşmiş analar yumurtlamaya kadar izlenmelidir.
Gerek duyulan kovanlara, çerçeve durumlarına göre ballık ve çerçeve ilave edilir.
Uçma delikleri iyice genişletilir (Havalar serin gidiyorsa, uçma deliği normal bırakılır.)
Temmuz-Ağustos
Genellikle bal toplama devresi olduğundan, kovanların genel durumu kontrol altında tutulur.
Bal geliş durumu izlenerek, İhtiyaç duyulan kovanlara ballık ve çerçeve ilave edilir. Ayrıca; su ihtiyacının sağlanmasına çalışılır.
Zayıf kovanların birleştirilmelidir.
Kovanların temiz ve kullanışlı olmasına dikkat edilir. Kovanlar sarsılmadan çiçeği bol yerlere nakledilir.
Bal hasadı yüksek kesimlerde Temmuz ortalarında, diğer yerlerde ise ay sonuna doğru başlar.
Arılarda görülecek hastalık ve zararlılarla mücadele edilir.
Eylül-Ekim
Bal hasadı devam eder. Bal sağımda yağmacılığa meydan vermemek için, çok dikkatli davranmak gerekir.
Ana arısı yaşlanmış veya bal hasadından sonra ana arısı ölmüş kolonilere çiftleşmiş genç ana arı verilmelidir Arıların yiyecek durumları kontrol edilir. Ana arı verilen kovanların ve ananın çalışması kontrol edilmelidir.
Koloniler kışa giriş öncesinde yeterli genç arı popülasyonunun oluşturulabilmesi için 1/1’lik şeker şurubu ile beslenir.
Kışa girmeden önce arı kolonilerinin tek tek kontrol ederek kuvvet durumuna göre kovanların kışı geçirmek için yeterli balının olup, olmadığı kontrol edilmelidir.
Ekim ayı sonlarında, etkili bir varroa mücadelesi yapılmalı ve arılar kışa varroadan temizlenmiş olarak girmelidir .
Kasım-Aralık
Kışa girmeden önce arı kolonilerinin kuvvet durumları kontrol edilerek zayıf kovanlar birleştirilir.
Eğer kovan içinde arıların işgal etmediği çerçeveler varsa bunları muhakkak almak gerekir. Daha sonra kovan iç hacmin daraltmak için çerçeveyle boşluk arasına bir bölme tahtası konur.
Ana arının durumu muhakkak kontrol edilerek hastalıklı, yaşlı ya da bir şekilde sakat kalmış ana arılar muhakkak değiştirilmelidir. Bu mevsimde değiştirme imkanı yoksa bu tür kovanlar anası sağlam ama nüfusu az olan kovanlarla birleştirilmelidir.
Kuluçkalıktaki fazla balları almak gerekir. Bir kovanın ortalama bal ihtiyacı 15 kg civarındadır. Yani yaklaşık 5-6 çerçevede balı olan arı kışı rahatlıkla geçirebilir
Kovanlar, hava şartlarından (sel, yağmur, kar, hakim rüzgar) etkilenmeyecek şekilde, gerekli önlemler alınarak yerleşimleri yapılmalıdır.
Kovan giriş deliğinin yönü, sert ve soğuk esen rüzgarların aksi istikametinde olmalıdır. Buna dikkat edilmezse arı, kovan içindeki gerekli ısıyı sağlayamaz.
