Mevlid Kandili
Mevlid Kandili[not 1] ya da Veladet Kandili (Arapça: لیلة موالید, Mevlid (مولد), Mevlid en-Nebi (مولد النبی), İslam dininin peygamberi olan Muhammed bin Abdullah’ın doğum gecesi ve aynı zamanda hicri rebiülevvel ayının on ikinci gecesidir. İslam Nebisi, Ashab-ı Kiram, Emevîler ve Abbâsîler dönemlerinde herhangi bir kutlama örneğine rastlanmayan rebiülevvel ayının on ikinci gecesi olan Mevlid Kandili, ilk defa hicretten yaklaşık üç yüz elli yıl kadar sonra Mısır’da, Şii Fâtımî Devleti döneminde kutlanmaya başlamıştır.[1]
Mevlid, “doğum zamanı” demektir. Kur’an’da yer almamaktadır. İslam’da Muhammed’in doğum günü farklı mezheplerde kutlanır. Sünniler, rebiülevvel ayının on birinci gecesini on ikinciye bağlayan geceyi (Miladi 25-26 Nisan 571 tarihine Muhammed’in doğum gününe rastlaması nedeniyle Mevlid kutlanır.), Şiiler ise on yedinci günü, Mevlid Günü ve on yediye dönen geceyi de Mevlid Gecesi olarak adlandırırlar. Bu iki tarih arasındaki hafta, 1989 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı desteği ile, günümüzde sadece Türkiye’de kutlanan Kutlu Doğum Haftası ilan edilmiştir.[2]
Kandil geceleri, İslam’ın ilk zamanlarında var olan bir âdet olmayıp hicri 3. asırdan itibaren kutlanmaya başlanmıştır. Anadolu’da Osmanlı Devleti Padişahı II. Selim’den itibaren bu kutlama gün ve geceler, minarelerde kandil yakılmasıyla birlikte kandil adını almıştır. Kadir Gecesi’nden başka kandil gecesi, Kur’an’da yer almaz.
Batı takviminde Mevlid tarihleri
İslami takvimin Ay temelli, miladi takvimin ise Güneş temelli olmasından dolayı, miladi takvimde Mevlid günleri her yıl farklı zamanlara denk gelir. Ayrıca ülkeden ülkeye farklı İslami ay başladığında sabitleme metodu kullanılır.
Muhammed’in doğumu için kullanılan terimler
Bu terimlerin çoğu Arapça ve-le-de (V-L-D) kökünden gelmektedir. Anlamı “doğum vermek”, “yapmak” veya “yaratmak”.
Mevlid Kandili ne zaman, hangi gün 2022? Mevlid Kandili Kuran’da geçiyor mu? Mevlid Kandili ile ilgili ayetler neler?
Mevlid Kandili, Allahu Teala’nın “Sen olmasaydın dünyaları yaratmazdım” sözünün muhatabı Hz. Peygamber Muhammed Mustafa’nın (S.A.V.) doğum günü kutlamak amacı ile idrak ediliyor. Peygamber Efendimizin nuru ile alemleri aydınlattığı bu mübarek gecede milyonlarca Müslüman, cami, mescit ve evlerinde Kuran-ı Kerim okuyor, dualar ediyor, çeşitli ibadetlerde bulunuyor. Diğer yandan Mevlid Kandili hakkında birçok soru da araştırılmaya devam ediyor. İşte 2022 Mevlid Kandili tarihi ve diğer soruların yanıtları…
2022 MEVLİD KANDİLİ NE ZAMAN, HANGİ GÜN?
Rebiülevvel ayının 11. gününde idrak edilen Mevlid Kandili bu yıl 7 Ekim Cuma gününe denk geliyor.
MEVLİD KANDİLİ KURAN’DA GEÇİYOR MU?
Mevlid Kandili, Kur’an-ı Kerim’de geçmemektedir. Bununla birlikte İslami açıdan önem addedilen ve kandil olarak idrak edilen geceler de Kur’an-ı Kerim’de yer almamakla birlikte Mi’rac olayı hem naslarla hem de tarihî kayıtlarla sabittir. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’in inmeye başladığı gece olan Kadir Gecesi de bazı ayetlerde yer almaktadır.
Kandiller Osmanlılar döneminde II. Selim (1566-1574) zamanından başlayarak, minarelerde kandiller yakılarak duyurulup kutlandığı için “Kandil” olarak anılmaya başlamıştır.
Diğer yandan Kuran-ı Kerim’de Mevlid Kandili ile ilgili ayetler yer almaktadır.
MEVLİD KANDİLİ İLE İLGİLİ AYETLER NELER?
Peygamber göndermekle Allah, müminlere büyük bir lütufta bulunmuştur. Halbuki daha önce onlar apaçık bir sapıklık içinde idiler.” (Al-i İmrân, 164)
“Andolsun, Allah’ın rasûlünde sizin için, Allah’a ve âhiret gününe kavuşmayı umanlar için ve Allah’ı çok ananlar için güzel bir örnek vardır.” (Ahzâb, 21)
Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiyâ, 107)
“De ki: Allah’ı seviyorsanız bana uyunuz ki, Allah da sizi sevsin ve günâhlarınızı bağışlasın…” (Âl-i İmrân -31)
Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve doğru söz söyleyin. (Böyle davranırsanız) Allah işlerinizi düzeltir ve günahlarınızı bağışlar. Kim Allah ve Rasulü’ne itaat ederse büyük bir kurtuluşa ermiş olur ” (Ahzap 70-71)
Kandil Kur’anda var mı? Mevlid Kandili Kur’anda geçiyor mu?
Kandil kelimesi gerçek anlamıyla eski zamanlarda geceleri aydınlatan, bir kapta yağ ve ve kalın ip konularak, yağın yanması ile yapılan basit bir aydınlanma gerecidir. Kandil kelimesi Arapçadan “kandil (قنديل)” olarak Türkçeye geçmiştir. Aslında kelimenin kökü Latince “candēla” olup, İngilizce candle ve Fransızca chandelle kelimeleri kökleri de buradan gelmektedir.
Kandiller Kur’anda Geçiyor Mu?
Hz. Peygamber’in doğumunu müjdeleyen Mevlid Kandili ile Mi’rac da hem naslarla hem de tarihî kayıtlarla sabittir. Ancak bu olaylarla bağlantılı olarak kaynaklarda gerek Resûlullah gerekse ashap döneminde kutlama niteliğinde herhangi bir etkinliğe rastlanmamıştır. Kadir gecesinin faziletini anlatan ve aynı adla anılan sûrede Kur’an’ın inişine, dolayısıyla İslâm’ın doğuşuna vurgu yapılmaktadır. Bu açıdan sözü edilen beş kandil içinde en çok önem verilmesi gereken gece Kadir gecesidir.
Regaib ile Berat’ın kutsallığı kesin olmadığı gibi bu gecelerde ifa edilecek ibadetler hakkında kaynaklarda sahih bilgilere rastlanmamıştır (bk. BERAT GECESİ).
Mevlid kandili Hz. Peygamber’in doğumu münasebetiyle kutlanır. Mevlid kutlamalarını ilk ihdas eden zatın Erbil Atabegi Muzafferüddin Kökböri (ö. 630/1233) olduğu kabul edilir. Bu kutlama için toplananlara mevlid kıssaları okumayı ilk başlatan kişinin ise Mısır Çerkez hükümdarlarından biri veya Mısır Fâtımîleri olduğu söylenir.
