İslamiyette 4 büyük fıkıh mezhebinden biridir.Mezhebe ismini veren Ahmed bin Hanbel, 780 yılında Bağdat’ta doğdu ve 855 yılında orada öldü.Dedesi Hanbel, Horasan bölgesinde bulunan Serahs vilayetinin valisi idi.Babası Muhammed bin Hanbel, orduda komutanlık görevi üstlenmiş bir askerdi.Hanbel ailesi Ahmed’in doğumuna yakın bir zamanda Bağdat’a gelmiş ve oraya erleşmişlerdir.Ahmed bin Hanbel ,Kuran hafızı olduktan sonra Arapçasını geliştirmiş ve hadis ilimlerini , sahabi ve tabiilere ait rivayetleri ile Hz. Peygamberin sahabe ve tabiilerinin hayatlarını incelemiştir.Hadis ilmini geliştirmek için Basra, Kufe,Mekke ,Medine,Şam, Yemen ve El-Cezire’yi dolaşmış ve İmam Şafi’nin öğrencisi olmuştur.Fıkıh ilmini ,üstadı İmam Şafi’den öğrenmiştir.
Mescidde verdiği derslerini izleyenlerin sayısının 5 bin kişiye kadar ulaştığı söylenir.Derslerinde en çok 3 husus üzerinde dururdu.
1-Ciddiyet, vakar,tevazu ve huzur.Ortamda şaka ve alay etmeyi sevmezdi.
2-Hadisleri rivayet etmesi istendiği zaman anlatırdı.Hadislerin rivayetinde hafızasına değil yazılı metinlereitibar eder ve yanlışlıkla Hz. Peygamberin söylemediği şeyleri ona isnat etmemek için böyle yapardı.
3-Fetvalarının nakledilmesini yasaklamıştı.Yazılması gereken ilmin kitap ve sünnet olması gerektiğini söylerdi.
Dönemin halifesi Memun’un hükmü olan Kur’anın sonradan yazılmış olduğu şeklindeki batıl inancı İbn Hanbel kabul etmedi.Bunun üzerine yapılan mahkeme kararı ile hapse atıldı.Çeşitli işkence ve zulüm gördü,fakat inancından taviz vermedi.
