Arap alfabesindeki harflerin sayısal değerlerine dayanarak yapılan hesap yöntemidir.Arapça’da her harf bir rakama tekabül eder.Bunu kullanarak yapılan hesaplamalara ‘’ebced hesabı’’ veya ‘’hisab-ı cümel’’ denir.Yapılan sayısal hesaplamalar ,gerçekleşmiş olaylar üzerinde yapıldığında ebced, gerçekleşmesi muhtemel olan olaylarla ilgili yapıldığında ise ‘’cifr’’olarak adlandırılır.
Bu hesap yöntemi ,çok eski tarihlere kadar uzanan ve daha Kur’an indirilmeden önce kullanımı çok yaygın olan bir yazım biçimidir.Arap tarihinde geçen tüm olaylar,harflere rakam değeri verilerekyazılır ve böylece her olayın tarihi de kayda geçilmiş olurdu.Bu tarihler her kullanılan harfin özel rakam değerlerinin toplanmasıyla elde edilirdi.
Elif:1 be:2 cim:3
Dal:4 he:5 vav:6
Ze:7 ha:8 tı:9
Ye:10 kef:20 lam:30
Mim:40 nun:50 sin:60
Ayın:70 fe:80 sad:90
Kaf:100 rı:200 flın:300
Te:400 se:500 hı:600
Zel:700 dad:800 gayın:1000
Arapça’da harflerin sayısal değerlerinden faydalanan Müslümanlar,bu hesaplama yöntemini Kur’an metni üzerinde de kullanmışlardır.Kimi Kur’an ayetleri üzerinde uygulanan ebced hesaplamalarının bu ayetlerin anlamlarına uyguntarihlere karşılık geldiği görülür. (en doğrusunu Allah bilir).Sözkonusu hesaplardan çarpıcı bir örnek,Kamer suresinin 1.ayetinde görülür.Ayetin ilgili kısmında kullanılan ebced hesabı ile 1969 yılı olan Ay’a çıkış tarihi bulunmaktadır.
Saat (kıyamet vakti yakınlaştı ve
Ay yarıldı.(Kamer suresi,1)
Şakka kelimesi Arapça’da ‘’ikiye ayrılma, yarılma’’anlamından başka çizilme ,kabartma ,toprağı sürme,toprağın kazılması gibi anlamlara da gelir.Dolayısıyla bu ayette geçen Ay’ın yarılması ifadesi ile 1969’da Ay’a çıkış esnasında Ay toprağı üzerinde yapılan faaliyetlerin anlaşılması mümkündür.
